दाजुभाइको पुरुषार्थ गाउँदै सुरु भयो सामाचकेवा

छठको समापनसँगै सामाचकेवा पर्व सुरु भएको छ । विशेष गरी नेपालको तराईमा मनाइने विभिन्न चाडपर्वमध्ये अत्यन्त लोकप्रिय मानिने सामाचकेवा कात्तिक शुक्ल सप्तमीदेखि पूर्णिमासम्म मनाइन्छ । छठ जस्तै यो पर्व पनि केही वर्षयता राजधानीमा पनि मनाउन थालिएको छ । दाजुभाइ र दिदीबहिनीबिचको आत्मीय प्रेमको प्रतीकका रूपमा मनाइने यो पर्व दिदीबहिनीले आफ्ना दाजुभाइको सु–स्वास्थ्य र दीर्घ जीवनको कामना गर्दै मनाउने गर्छन् ।

सम्बन्धित सामग्री

दाजुभाइको दीर्घायुको कामनामा सामाचकेवा खेल्दै

सम्पूर्ण मिथिलाञ्चलमा छठ पर्व खरनाको दिनदेखि सामाचकेवा पर्वको आगमन हुन्छ भने छठको तयारीसँगै यस पर्वका लागि पनि दिदीबहिनीले जोरजाम गर्ने गर्दछन् । मिथिल्लाञ्चल क्षेत्रमा बसोबास गर्ने मैथिली भाषी र थारू समुदायले यो पर्वलाई विशेष धुमधामका साथ मनाउने गरेकाले यहाँका गाउँहरू अहिले गीतमय बनेको छ ।

दाजुभाइको दीर्घायुको कामनामा सामाचकेवा खेल्दै

सम्बन्ध सधैं सुमधुर बनाइराख्न चुगलाको जुँगा ढडाउने गरिन्छ” क्षीरेश्वरनाथ नगरपालिका–४ हरैयाकी अनिता यादवले भन्छिन्

दाजुभाइको दीर्घायुको कामनामा सामाचकेवा खेल्दै

सम्बन्ध सधैं सुमधुर बनाइराख्न चुगलाको जुँगा ढडाउने गरिन्छ” क्षीरेश्वरनाथ नगरपालिका–४ हरैयाकी अनिता यादवले भन्छिन्

मिथिलाञ्चलमा सामाचकेवाको रौनक

नेपालको पूर्वी तराई भेगमा मनाइने विभिन्न धार्मिक तथा आध्यात्मिक सांस्कृतिक पर्वमध्ये अत्यन्त लोकप्रिय पर्व ‘सामाचकेवा’ पर्व छठको एक दिनपूर्व गरिने खरना विधिको दिनबाट प्रारम्भ भएको छ । तराई मधेशमा छठपर्व आगमनसँगै चेलीबेटी र माइती पक्षबिच रहेको अटुट श्रद्धा एवं प्रेमको प्रतीक सामाचकेवा पर्व शनिबारबाट प्रारम्भ भएको हो । दाजुभाइको दीर्घायु, सुस्वास्थ्यको कामनासहित गाउँदै खेल्दै रमाउँदै लोकपर्व कात्तिक शुक्ल पञ्चमी अर्थात् छठपर्वको खरनादेखि पूर्णिमाको दिनसम्म मनाइने गरिन्छ । नौदेखि ११ औँ दिनसम्म खेलिने उक्त पर्वमा चङ्गेरा, डलिया (बाँसले बनाइएको डालो) मा माटोेले बनाइएका रङ्गीचङ्गी सामाचकेवा, चुगलालगायतका आकृति बनाई दियो बालेर चोक वा टोल, गल्ली, सडकमा गएर प्रत्येक साँझदेखि मध्यरातसम्म सामा खेलिन्छ ।

मिथिलाञ्चलमा प्रेम र समर्पणको पर्व सामाचकेवा सम्पन्न

कात्तिक शुक्ल पञ्चमीका दिन सुरु भई १० दिनसम्म अर्थात कात्तिक शुक्ल पूर्णिमाका दिनसम्म मनाउने यो लोकपर्व गएराति सम्पन्न भएको हो । मिथिलाका नारीले दाजुभाइको सौर्य वृद्घिको कामनासहित मनाउने यो लोकपर्व गएराति धुमधामका साथ विभिन्न नदी, पोखरी तथा तालतलैयामा गएर सामाचकेवाको विसर्जन गरी समापन गरेको हो ।

सामाचकेवा पर्वको रौनक

छठको समापनसँगै सुरु हुने सामाचकेवा पर्व शुक्रबार सम्पन्न हुँदैछ । नेपालको तराईमा मनाइने विभिन्न चाडपर्वमध्ये अत्यन्त लोकप्रिय मानिने सामाचकेवा छठको समापनको दिन अर्थात् कात्तिक शुक्ल सप्तमीदेखि पूर्णिमासम्म मनाइन्छ । छठजस्तै यो पर्व पनि केही वर्षयता राजधानीमा समेत मनाउन थालिएको छ । दाजुभाइ र दिदीबहिनीबीचको आत्मीय प्रेमको प्रतीकका रूपमा मनाइने यो पर्व दिदीबहिनीहरूले आफ्ना दाजुभाइको सु–स्वास्थ्य र दीर्घ जीवनको कामना गर्दै मनाउने गरिन्छ । वीरगञ्ज घर भई अहिले काठमाडौँको बल्खुमा तरकारी व्यापार गर्दै आउनुभएका रुपवन्ती झाले दाजुभाइको प्रशंसा र पुरुषार्थको चर्चा गर्दै दिदीबहिनीहरूद्वारा यो पर्व मनाइने गरिएको बताउनुभयो । “तराईको लोकनाटकको झझल्को दिने यस पर्वमा ‘सामा’ र ‘चकेवा’ नाम गरेका दुईवटा मुख्य पात्र हुन्छन् । त्यसैगरी, समाजको खलपात्रको प्रतीकका रूपमा चुक्ली लगाउने एउटा अर्को पात्र पनि हुन्छ,” उहाँले भन्नुभयो ।

प्रेम र समर्पणको पर्व सामाचकेवा समापनको सङ्घारमा

मिथिलामा दाजुभाइ÷दिदीबहिनीबीच प्रेम र समर्पणको प्रतीक मानिने सामाचकेवा पर्व समापनको सङ्घारमा छ । मिथिलानी (मिथिलाका नारी) ले  दाजुभाइको सौर्य वृद्घिको कामनासहित मनाउने यो लोकपर्व कात्तिक शुक्ल पूर्णिमाका दिन समापन गरिने तयारी अहिले बढेको हो । मिथिलामा यो पर्व यसपालि शुक्रबार समापन गरिने छ ।छठ पर्वको खरना (कात्तिक शुक्ल पञ्चमी) का दिन सुरु भएर बोलीचालीमा ‘सामा’ भनिने यो पर्व ११ दिनसम्म मनाइने चलन छ । अहिले कात्तिक पूर्णिमा नजिकिएर यो पर्व समापनको तयारी अघि बढेसँगै मिथिलानी

दाजुभाइको दीर्घायूको कामना गर्दै मधेशमा सामाचकेवा खेलिँदै

सप्तरी– दाजुभाइको दीर्घायुको कामना गर्दै दिदीबहिनीले कार्तिक पूर्णिमाको दिन भोलि २ मंसिर (बिहीबार) सामाचकेवा खेल्दैछन् । तराई मधेश क्षेत्रका दिदीबहिनीले सामाचकेवा खेल्न सामा, चकेवा, भमरा सातभैया, चुग्ला, वृन्दावनलगायत माटोको मानव आकृति बनाई खेल्ने सामग्री तयार पारीसकेका छन् । राजविराज-१ कि २५ वर्षीया सुनिता रजकले सामाचकेवा खेल्नका लागि दुई दिनअघि नै आवश्यक सामग्री बनाई रंगरोगन गरिसकेको […]