आन्तरिक पर्यटकीय गन्तव्यको सम्भावना बोकेको भैरवी मन्दिर क्षेत्र (तस्बिरहरु)

धादिङ बजारबाट करिब १८ किलोमिटरको दुरीमा रहेको भैरवी मन्दिर क्षेत्र आन्तरिक धार्मिक पर्यटनको आकर्षण केन्द्र बन्न सक्ने स्थानीयवासी बताउँछन् । यद्यपि प्रचार प्रसारको अभावका कारण यस क्षेत्रमा आन्तरिक पर्यटकको संख्या बढाउन नसकेको उनीहरुको भनाइ छ ।समुन्द्र सतहदेखि करिब १५ सय मिटरको उचाइमा रहेको यो मन्दिर क्षेत्र धार्मिक तथा पर्यटकीय हिसाबले निकै महत्वपूर्ण रहेको स्थानीयवासीले बताए । यहाँबाट उत्तरतर्फ मनमोहक हिमालहरू लाङटाङ, गणेश, मानापाथी, घोडाघोडी लगायतका मनोरम दृश्य अवलोकन गर्न सकिन्छ ।एकातिर धार्म

सम्बन्धित सामग्री

जिल्लालाई पर्यटकीय क्षेत्र घोषित गर्न माग

सिमकोट – साताँै जिल्ला सभाद्वारा हिमाली जिल्ला हुम्लालाई पर्यटकीय क्षेत्रका रुपमा घोषण गर्न प्रदेश र संघ सरकारलाई आग्रह गरिएको छ। पर्यटक क्षेत्रको सम्भावना प्रचुर मात्रामा रहेको उल्लेख गर्दै सभाले निर्णय नै पारित गरेर घोषणा गर्न सरकारसँग माग गरेको हो। जिल्ला समन्वय समितिका प्रमुख शिवराज शर्माले साताँै जिल्ला सभाद्वारा प्रदेश तथा नेपाल सरकारसँग सिंगो जिल्लालाई पर्यटकीय […]

सुदूरको पर्यटकीय क्षेत्र चिनाउन ७७ जिल्लाको पैदल यात्रा

महेन्द्रनगर (कञ्चनपुर), १८ भदौ । सुदूरपश्चिमका पर्यटकीय क्षेत्रको प्रचारप्रसारका लागि कैलालीको गौरीगङ्गा नगरपालिकाका एक युवकले मुलुकका ७७ वटै जिल्लाको पैदलयात्रा गरेका छन् । आइतबार साँझ कञ्चनपुरको महेन्द्रनगर पुगेका कैलालीको गौरीगङ्गा नगरपालिका–४ का देवराज पाध्याले यहाँ पुगेर यात्रा समापन गरेका हुन । गत चैत पहिलो साता डडेल्धुरादेखि यात्रा सुरु गरेका पाध्याले सुदूरपश्चिमका धार्मिक एवं सम्भावना बोकेका […]

‘निजी क्षेत्र र सरकारबीच सहकार्य जरुरी छ’

पर्यटन विभागका महानिर्देशक होमप्रसाद लुइँटेलले नेपालको पर्यटन क्षेत्रको विकासका लागि निजी क्षेत्र र सहकारबीच सहकार्य जरुरी रहेको बताएका छन् । हिमालय उद्धार संघको नवनिर्वाचित कार्यसमितिको पद हस्तान्तरण कार्यक्रममा आज आयोजित कार्यक्रममा उनले पर्यटकीय हिसाबले अथाह सम्भावना बोकेको नेपालको पर्यटन क्षेत्रको विकासका लागि निजी क्षेत्र र सरकारबीच सहकार्य हुनुपर्ने बताएका हुन् । “हिमाल र पर्वतारोहण क्षेत्रमा […]

‘भैरहवालाई व्यापारिक, सांस्कृतिक र पर्यटकीय सहरको रुपमा विकास गर्छु’

भैरहवा– रूपन्देही क्षेत्र नं ३ का प्रतिनिधिसभा सदस्यका उम्मेदवार तथा राप्रपा नेता दीपक बोहराले भैरहवालाई पर्यटकीय सहरका रुपमा विकास गरिने बताएका छन । निर्वाचनमा रूपन्देही क्षेत्र नं ३ का नेकपा एमाले, राप्रपा र जसपाका (३ दलका) साझा उम्मेदवारको रूपमा रहेका बोहराले व्यापारिक, सांस्कृतिक तथा पर्यटकीय सहरको रुपमा विकास गर्न धेरै सम्भावना रहेकाले गर्न बाँकी रहेकाले काम […]

पर्यटकीय गन्तव्यमा लगानी बढ्दो

कोरोना कहरका कारण पर्यटन क्षेत्र लयमा फिर्ता हुने क्रममा रहेको भए पनि पर्यटन पूर्वाधारमा भने लगानी थपिने क्रम जारी छ । नेपाल पर्यटकीय मुलुक भएर पनि दीर्घकालमा नेपालमा पर्यटन उद्योगको सम्भावना देखेर यो क्षेत्रमा लगानी र भएका पूर्वाधारको स्तरोन्नति थपिने क्रममा रहेको छ । कोभिड–१९ को महामारीबाट पर्यटक आगमन र आन्तरिक पर्यटकको चहलपहल नभए पनि […]

कर्णालीका रमणीय पर्यटकीय क्षेत्रमा पूर्वाधारको अभाव, आम्दानी न्यून

मुगुको रारा, डोल्पाको से फोक्सुन्डो, दैलेखको ज्वाला र गडी, सल्यानको कपुण्डे ताल, सुर्खेतको देउती बज्यै मन्दिर, काँक्रेविहार र बुलबुले ताललगायत कर्णालीका घुम्न लायक प्रमुख क्षेत्र हुन् । यीबाहेक कर्णालीमा प्रचारमा नआएका पर्यटक लोभ्याउने क्षेत्र धेरै छन् । यी पर्यटकीय स्थलबाट प्रदेशले राम्रो आम्दानी लिन सक्ने प्रसस्त सम्भावना छ । यहाँको रमणीय वातावरणले पर्यटकलाई लोभ्याउन सक्छ तर यस्तो पर्यटकीय सम्भावना बोकेका क्षेत्र हुँदाहुँदै पनि प्रदेशले भनेअनुसारको फाईदा लिन सकिरहेको छैन । कारण हो, पूर्वा

सबै तह मिलेर पर्यटकीय सम्भावना क्षेत्र विकास गर्नुपर्छ: अध्यक्ष नेपाल

बुधबार गृह जिल्ला रौतहटको राजदेवी, गौर र गरुडामा पर्यटकीय सम्भावनाका क्षेत्रहरुको स्थलगत अवलोकनपछि पूर्व प्रधानमन्त्री नेपालले संस्कृति तथा पर्यटन मन्त्रालयमाआफ्नै पार्टीको मन्त्री रहेकाले काम गर्न सजिलो हुने बताएका छन्।...

‘कागेश्वरी काठमाडौंकै पर्यटकीय क्षेत्र हुनसक्छ’

काठमाडौंको पूर्वी क्षेत्रमा रहेको कागेश्वरी क्षेत्र काठमाडौंकै सबैभन्दा प्रिय पर्यटकीय क्षेत्र बन्नसक्ने सम्भावना एक कार्यक्रमका वक्ताले औंल्याएका छन्।...

सलहेश फूलबारीको पर्यटकीय सम्भावना

लहान नगरपालिकामा विभिन्न ऐतिहासिक एवं पर्यटकीय सम्पदाहरू जस्तै : सलहेश फूलबारी, पकडियागढ, देवीथान, ब्रह्मथान गोर्छारी जंगल, वासुकीनाथ मन्दिर आदि छन् । तीमध्ये सलहेश पुरातात्त्विक, धार्मिक, ऐतिहासिक र पौराणिक फूलबारी हो । सलहेश फूलबारी आजसम्म केही सुरक्षित अवस्थामानै छ । यसलाई राजा फूलबारी पनि भनिन्छ । यो फूलबारी करीब २५ बिगाह जतिमा गोलाकार भई फैलिएको छ । यस फूलबारीभित्र धेरै दीर्घजीवी रूखहरू छन् । जुन रूख ६०० देखि ९०० वर्ष पुरानोका छन् । परापूर्वकालमा राजा सलहेशले मनोरञ्जन एवं कुस्ती खेल्ने ठाउँका रूपमा पनि प्रयोग गर्दथे । त्यस समयमा यसको नाम शिलहट अखडा थियो । जुडशीतल पर्वको पावन अवसरमा अर्थात् नयाँ वर्ष वैशाख १ गते यहाँ ठूलो मेला लाग्छ । फूलबारीमा प्रत्येक साल चैत मसान्तको दिन फूल फुल्न शुरू गरि वैशाख १ गते फक्रिसक्ने गर्छ अर्थात् नयाँ वर्षको दिन वैशाख १ गते फुल्ने फूलले पूर्ण रूप लिन्छ र भोलिपल्टदेखि ओइलाउँछ । हारमको बोटमा सेतो रंगको माला आकारको फूल फुली नयाँ वर्षको स्वागत एवं प्रेमी प्रेमिकाको जीवन सार्थक बनाइरहेको छ, यस सलहेश फूलबारीले । यहाँ १ दिनका लागि फूल्ने गरेकाले यसलाई हेर्न हजारौंको संख्यामा युवायुवती, पर्यटक तथा दर्शनार्थीहरूको भीड लाग्ने गरेको छ, प्रत्येक नयाँ वर्षमा । यस फूलबारीलाई योजनाबद्ध रूपमा विकास गरी प्रचारप्रसार गर्न सकेमा स्थानीय सरकारलाई आर्थिक संकलन गर्नमा ठूलो टेवा मिल्नेछ । यस क्षेत्र प्राकृतिक, सांस्कृतिक एवम् ऐतिहासिक पर्यटकीय सम्पदाको धनी भए पनि विश्व पर्यटन बजारमा आवश्यक पहुँच र प्रसारको कमी छ । त्यसैले यहाँ पर्यटकहरूको संख्यामा वृद्धि र ऐतिहासिक पर्यटन गतिविधिलाई विकास गरी यसबाट अपेक्षित लाभ लिन नसकेको अवस्था छ । ऐतिहासिक एवम् पर्यटकीय स्थल हुँदा छुट्टै पनि त्यो स्थानको पर्यटकीय विकास हुन सकेको छैन । यसबाट स्पष्ट हुन्छ कि उत्कृष्ट पर्यटकीय सम्पदाहरू भए पनि राष्ट्रिय बजारमै हाम्रो पहुँच पुग्न सकेको छैन । व्यापारिक, औद्योगिक तथा सुन्दर प्राकृतिक र ऐतिहासिक, धार्मिक सम्पदाका कारण लहान नगरपालिका क्षेत्र आन्तरिक एवं बाह्य पर्यटकलाई भविष्यमा आकर्षण गरी यस क्षेत्रमा मानिसको आगमन वृद्धि हुन सक्नेछ । ग्रामीण पर्यटनको विकास र स्थानीय सहभागितामा विशेष जोड दिँदै त्यसको ऐतिहासिक, प्राकृतिक तथा सांस्कृतिक सम्पदा एवम् वातावरणको संरक्षण र संवर्द्धन गर्दै ऐतिहासिक स्थलको संरक्षण गर्दै स्थानीय बासिन्दाको चाहनाअनुसार पर्यटन व्यवसायको विकास, विस्तार र प्रवर्द्धन गर्नु अहिलेको समयको माग हो । यस क्षेत्रका लागि एकीकृत पर्यटकीय व्यवस्थापन योजनाको अभावले गर्दा नगरपालिकामा हाल यत्रतत्र अवस्थामा छरिएर रहेका सम्भावित पर्यटकीय, धार्मिक तथा ऐतिहासिक आकर्षणहरूको महत्वलाई पहिचान गरिनुपर्छ । त्यसमा भौतिक पूर्वाधारको निर्माण गरी योजनाबद्ध ढंगले पर्यटनको विकास गर्न सकिन्छ । तराई क्षेत्रमा रहेका यस्ता थुप्रै ऐतिहासिक एवं पर्यटकीय तथा सांस्कृतिक महत्वमा धरोहरहरूको प्रचार गरी उत्कृष्ट पर्यटकीय गन्तव्य बनाउन सकिन्छ । तराई अन्नको भण्डार भन्ने गरिन्छ । यहाँ उद्योग कलकारखाना खोल्न सहज मानिन्छ । तर, यहाँ रहेका सांस्कृतिक स्थलहरूको संरक्षण गरेर तिनलाई पर्यटकीय क्षेत्र बनाउन सके आर्थिक विकासका लागि थप अवसरसमेत प्राप्त हुन्छ । मुलुक संघीयतामा गइसकेको अवस्थमा प्रदेश सरकार र स्थानीय सरकारले दूरगामी सोचका साथ यहाँका धरोहर संरक्षण गर्नुका साथै त्यसलाई आर्थिक समृद्धिमा सहायक हुने गरी विकास गर्नु आवश्यक छ । यस्तो सम्भावना यहाँको सलहेस फूलबारी क्षेत्रमा रहेको छ । पर्यटन एवं ऐतिहासिक धरोहरका रूपमा विकास गर्न र पर्यटनसम्बन्धी सेवा सुविधालाई पनि प्रभावकारी बनाउन सकिएको स्थिति पाइँदैन । यस क्षेत्रका पर्यटकीय सम्भावना वोकेको अधिकांश स्थलहरू नगरपालिकाका विभिन्न क्षेत्रमा छरिएर रहेका छन् र यहाँ पर्याप्त र राम्रो पर्यटकीय सेवासुविधा दिइने अवस्था अझै कमी छ । कमजोर व्यवस्थापन, अपर्याप्त र खण्डित अवस्थाबाट ग्रस्त रहेको छ । यसबाट यहाँका बासिन्दाले खास रूपमा फाइदा लिन सकेको स्थिति छैन । त्यसैले, लाहान नगरपालिका क्षेत्रको लागि पर्यटकीय, ऐतिहासिक तथा धार्मिक स्थलको सम्भाव्यता अध्ययन गरी व्यवस्थित योजना तर्जुमा गर्नुपर्ने आवश्यकता महसूस गरिएको छ । अतः पर्यटन विकास, पर्यटन सम्पदा तथा पर्यटन सेवा र सुविधालाई प्याकेजिङ गरी विकास गर्नुपर्ने आवश्यकता रहेको देखिन्छ । यस क्षेत्रको समग्र आम्दानीमा व्यापारीक, औद्योगिक तथा पर्यटन व्यवसायलाई पनि एक दीगो स्रोत सृजना गर्न र अन्तर नगरपालिका क्षेत्रको विकासमा सन्तुलन कायम गर्नमा समेत पर्यटन एउटा महत्त्वपूर्ण माध्यम हुनसक्छ लहान नगरपालिकामा रहेका होटेल व्यवसायी, यातायात व्यवसायी, सरोकारवाला उद्योग वाणिज्य संघ र निजीक्षेत्रको समेत संलग्नतामा आआफ्ना तवरका कार्यक्रम एकीकृत गरी स्थानीय पर्यटन विकास र व्यवस्थापनमा महत्त्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गर्नुपर्ने आवश्यक देखिन्छ । नगरपालिकाले स्थानीय समुदायको सहभागितालाई प्रोत्साहित गर्दै ऐतिहासिक, पुरातात्त्विक तथा धार्मिक महत्त्वका सम्पत्तिको संरक्षण, परम्परागत वास्तुकला, मन्दिर र स्थानीय समाजका सांस्कृतिक सम्पदाहरूको संरक्षणसम्बन्धी कार्य जेनतेन प्रकारले गर्दै आइरहेको अवस्थामा ठोस कार्यक्रमका साथ अगाडि वढ्नु आवश्यक देखिन्छ । प्राकृतिक, ऐतिहासिक, धार्मिक तथा सांस्कृतिक, साहसिक दृष्टिकोणले विश्वकै प्रमुख देशहरूमध्ये नेपाल पनि पर्छ । नयाँ पर्यटकीय स्थल, गन्तव्य पर्यटकलाई आकर्षण गरीने तत्त्वहरूको विकास गरी पर्यटन उद्योगलाई राष्ट्रिय अर्थतन्त्रको एक प्रमुख आधारको रूपमा विकास गर्न आवश्यकता रहेको छ । पर्यटनको माध्यमबाट काम वा रोजगारी सृजना गरी अवसर जुटाई गरीबी न्यूनीकरण गर्दै यस लहान नगरपालिका क्षेत्रभित्रका जनताको जीवन स्तरमा सुधार ल्याउन आवश्यक छ । कमल दहजस्ता पर्यटकीय स्थलमा पर्यटन आगमनमा वृद्धि हुने सम्भावना प्रचुर रहेकाले विद्यमान नीति, कानून र प्रक्रियाअनुरूप पर्यटनलाई एक उद्योगको रूपमा विकास गरिनु समयको माग तथा आवश्यकता हो । यसो भएमा मात्र समृद्ध नेपाल सुखी नेपालीको सपना साकार हुनेछ । लेखक गुणस्तरीय जीवनसम्बन्धमा विद्यावारिधि हुन् ।

पर्यटकीय खाँची क्षेत्र चुनढुंगा उत्खननले कुरुप बन्दै

बसन्त खड्का, अर्घाखाँची । चुनढुंगा उत्खननका कारण अर्खार्खाचीको खाँची क्षेत्र दिन प्रतिदिन कुरुप बन्दै गएको छ । माहाभारत चुरे श्रृंखला अन्तरगतको धार्मिक तथा पर्यटकीय सुन्दर खाँचिकोटको तिनपाने लेकमा गरिएको चुनढुंगा उत्खनन् यस क्षेत्रको लागि भविस्यमा घातक बन्न सक्ने देखिएको छ । औद्योगिकिकरणको बहानामा तिनपानेमा उत्खनन् कार्य जारी छ । सिमित व्यक्ति तथा कम्पनीको आर्थिक फाइदाको लागि गरिएको प्रकृतिको दोहनले गम्भीर वातावरणीय असर पार्नसक्ने भन्दै स्थानीयले चिन्ता व्यक्त गरेका छन् । धार्मिक तथा प्राकृतिक सौन्दर्यता र प्रचुर पर्यटकीय सम्भावना बोकेको सो क्षेत्र दिनप्रतिदिन कुरुप बन्दै जानुमा जिल्लाका जनप्रतिनिधी र केही टाठा बाठा स्थानीयहरुको लाचारिपना देखिएको छ । केही वर्षअगाडि पनि नरपानीमा गरिएको उत्खनन् कार्य स्थानीयको व्यापक विरोधपछि बन्द गरिएको थियो । तर तिनपाने लेकको हकमा स्थानीय जनप्रतिनिधिको वेवास्ताका कारण जनताको विरोधलाई ठेकेदारहरुले अटेरी गरेका छन् । खानी सञ्चालकले केही व्यक्तिलाई विभिन्न प्रलोभनमा कब्जामा पार्न सफल भएको स्थानीयको गुनासो छ । खानी क्षेत्रबाट चौबिसै घण्टा आउने ध्वनि प्रदुषणले आफ्ना नाति नातिनाहरु भबिस्यमा बहिरा हुने हुनकी भन्ने चिन्ता रहेको स्थानीय हेमलाल पुरीले गुनासो गर्नुभयो । बिगत ६/७ वर्षदेखि चुनढुङ्गा खानीबाट निस्किएको धुलोका कारण खेतिपाती पूर्णरुपमा नस्ट भएको उहाँको भनाइ छ । पहिले आफू अग्रमोर्चामा आएर उत्खननको विरोध गर्दा पिटाइ खाएर ढाडको हड्डिमा असर परेको उहाँले बताउनुभयो । सरकारले एक सय गन्तव्य सूचिमा सूचिकृत गरेको सुपा देउराली नजिकैको यो सुन्दर क्षेत्रबाट खानी भन्दा पर्यटकीय पूर्वाधार विकास गर्ने हो भने प्रकृतिको संरक्षण गर्दै मनग्य आर्थिक फाइदा पनि लिन सक्ने देखिन्छ तर त्यस तर्फ कसैको ध्यान नजानु बिडम्बना भएको छ । मसिनाको लेक, खांची मैदान, नरपानी, कालिकाठी र पणेना क्षेत्रको लेक समेट्ने र यसलाई पदमार्गको रुपमा विकास गर्ने भाषण पनि स्थानीय र जिल्ला स्तरका नेताहरुको मुखबाट सुनिएको छ तर सोही पदमार्गको बिचमा पर्ने स्थान कुरुप हुँदै गैरहेको तर्फ कसैको ध्यान नजानु आश्चर्यको बिषय बनेको छ । चौबिसै घन्टाको ध्वनी प्रदुषण, टिप्पर आतंक, अनि खानी क्षेत्रबाट निस्किएको धुलोले वर्षभरी खाने खेतिको सत्यनास भएको भन्दै भविष्यमा ...