कोरियाबाट फर्केर बहुउद्देश्यीय कृषि फार्म सञ्चालन

बहुउद्देश्यीय कृषि फार्ममा कालिजदेखि भैँसीसम्म

काठमाडौँ, २४ वैशाख । तनहुँको शुक्लागण्डकी नगरपालिका–१० गैराबारीस्थित युनिक बहुउद्देश्यीय कृषि फार्म एक सय तीन रोपनी क्षेत्रफलमा फैलिएको छ । कृषि फार्ममा कालिज, हाँस, लोकल कुखुरादेखि भैँसीसम्म पालन गरिएको छ । कृषि र पशुपालनलाई एकीकृतरुपमा लैजाने र पर्यटन प्रवद्र्धन गर्ने उद्देश्यसहित हरिबहादुर खड्काले विसं २०७४ देखि बहुउद्देश्यीय फार्म सञ्चालनमा ल्याएका थिए । नेपालमा रोजगारी नभएको […]

Reporters Nepal चैत्र २०७९

तीन करोड लगानीमा कृषि फार्म

छत्रदेव गाउँपालिका–५ मा बहुउद्देश्यीय कृषि फार्म खोलिएको छ । युवा तेजेन्द्रकुमार श्रेष्ठले १ सय २० रोपनीमा फार्म सञ्चालन गरेका हुन् ।

कान्तिपुर मंसिर २०७९

पश्चिम चितवनमा कृषि पर्यटनको सम्भावना बढ्दै

चितवन । पश्चिम चितवनमा व्यावसायिक कृषि विस्तार भएसँगै कृषि पर्यटनको सम्भावना समेत बढ्दै गएको छ । यस क्षेत्रमा ड्रागन फ्रुट खेती, व्यावसायिक पशुपालन, माछापालन, मौरी, तरकारीकोे पकेट क्षेत्र विस्तारले कृषि पर्यटनको सम्भावना बढाएको हो । हाल भरतपुर महानगरपालिका–२४ जगतपुरमा ६२ बिघा जमिनमा सामूहिक तरकारीखेती गर्दै आएको केरुंगा सामूहिक तरकारी कृषि फार्म कृषि पर्यटनको गन्तव्यको रूपमा विकास भइरहेको छ । सामूहिक खेतीमार्फत कृषि उत्पादनमा वृद्धि भएपछि देशभरका किसान, कृषि विज्ञ, विद्यार्थी, सहकारीकर्मीका लागि उक्त फार्म अध्ययन, अवलोकनको केन्द्र बनेको छ । फार्ममा ग्रीन हाउस, थोपा सिँचाइ, कार्य व्यवस्थापन भवन तथा तालीम केन्द्र, संकलन केन्द्र, मल भण्डार भवन, तरकारीबारी दृश्यावलोकनका लागि मचानको व्यवस्था गरिएको छ । ६२ बिघा जग्गामा लगाइएको तरकारीखेतीले अहिले फार्म कृषि पर्यटनतर्फ उन्मुख हुँदै गएको संस्थाका संरक्षक तथा भरतपुर–२४ का वडाध्यक्ष कान्छा मल्ल बताउँछन् । उक्त फार्मलाई कृषि पर्यटकीय गन्तव्यको रूपमा घोषणा गर्न सकिने उनको भनाइ छ । आफूहरू अहिले पर्यटक बस्न सक्ने क्षमताका होमस्टे निर्माणमा जुटिरहेको मल्लले बताए । १० कठ्ठा जमीनमा निर्माण गरिएको होमस्टेसँगै पर्यटकलाई खेतीबारे समष्टि जानकारी दिन व्यवस्थित सभाहल निर्माण भइसकेको उनको भनाइ छ । ९६ जना स्थानीय किसान उक्त फार्ममा आबद्ध छन् । यसैगरी भरतपुर महानगरपालिका–२६ दिव्यनगरका दुई दाजुभाइ पदमबहादुर गुरुङ र उनका भाइ ताइबहादुर गुरुङले ड्रागन फ्रुट खेती थालेका छन् । गुरुङ दाजुभाइले गंगाश्री बहुउद्देश्यीय कृषि फार्म दर्ता गरेर व्यावसायिक रूपमा ड्रागन पु्रmटको खेती र यसको नर्सरी सञ्चालन गरेका छन्, जसकारण उनीहरूको फार्म आन्तरिक पर्यटकमाझ परिचित बन्दै गएको छ । २०६० सालदेखि भरतपुर–२५ शुक्रनगरमा १८ बिघा जग्गामा तरकारीखेती गरेका ५४ वर्षीय गणेशप्रसाद भुसाल बहुवर्षीय फलफूलखेती अन्तर्गत केरा, किवी, मेवा, ड्रागन फ्रुटको खेती गर्ने योजनामा छन् । भविष्यमा यो क्षेत्र कृषि पर्यटनको हब हुने उनको विश्वास छ । भरतपुर–२५ अमृतनगरका कृष्णप्रसाद न्यौपानेले २०७१ सालदेखि ‘नोबेल एग्रिकल्चर फार्म’ दर्ता गरेर व्यावसायिक तरकारीखेती गर्दै आएका छन् । साथै डेढ वर्षअघि बायोफ्लक्स प्रविधिमा माछापालन शुरू गरेका छन् । ३५ बिघा क्षेत्रफल रहेका चारओटा पोखरीमा उनले माछापालन गरेका हुन् । सो प्रविधिबाट माछापालन गरिएको उनको फार्म कृषि पर्यटनको गन्तव्य बन्दै गएको छ । भरतपुर–२५ अमृतनगर जनज्योति टोलका १९ जना युवा सामूहिक कृषिकर्ममा जुटेका छन् । बाबुआमाले गर्दै आएको तरकारीखेतीलाई निरन्तरता दिन उनीहरू ‘युवा आधुनिक कृषि सामूहिक खेती’ समूह गठन गरेर कृषिमा लागेका हुन् । ८० बिघा जमिनमा उनीहरूले सामूहिक खेती थालेका छन् । पश्चिम चितवनका कृषकले माछापालन व्यवसायबाट मनग्गे आम्दानी गर्न थालेका छन् । भरतपुर–२० शारदानगरमा मात्रै ८५ बिगाहा क्षेत्रफलमा माछापालन गरिएको छ । २०४२ देखि तत्कालीन जिल्ला कृषि विकास कार्यालयले माछापालन कार्यक्रममार्फत सहयोग गरेपछि कृषकको आकर्षण बढ्दै गएकोे शंकरचोक जागृति माछापालक समूहका सचिव हरिप्रसाद पण्डित बताउँछन् । यो समूह चितवनकै पुरानो र पहिलो माछापालक समूह रहेको उनको दाबी छ । चितवन मौरीपालन व्यवसायका लागि पकेट क्षेत्र हो । भरतपुर–२६ भूपालनाथ कँडेलले २०५५ सालदेखि व्यावसायिक रूपमा मौरीपालन गर्दै आएका छन् । पश्चिम चितवनका शुक्रनगर, अमृतनगर, बसगठ्ठा, कटरटाँडी, चैतन्य बस्ती, नयाँबस्ती, ध्रुव, बयरघारीलगायत क्षेत्र तरकारीखेतीको पकेट क्षेत्रका रूपमा समेत परिचित छन् ।

Aarthik Abhiyan भाद्र २०७८

पश्चिम चितवनमा कृषि पर्यटनको सम्भावना बढ्दै

असोज १२, चितवन । पश्चिम चितवनमा विस्तारित व्यावसायिक कृषिसँगै कृषि पर्यटनको सम्भावना बढ्दै गएको छ । यहाँ ड्रागन फ्रुट, व्यावसायिक पशुपालन, माछापालन, मौरी, तरकारीकोे पकेट क्षेत्र विस्तारले कृषि पर्यटनको प्रशस्त सम्भावना बढ्दै गएको हो । हाल भरतपुर महानगरपालिका वडा नम्बर २४, जगतपुरमा ६२ बिघा जमिनमा सामूहिक तरकारी खेती गर्दै आएको केरूङ्गा सामूहिक तरकारी कृषि फार्म कृषि पर्यटनको गन्तव्यका रुपमा विकास भइरहेको छ । सामूहिक खेतीमार्फत कृषि उत्पादनमा वृद्धि भएपछि देशभरका किसान, कृषि विज्ञ, विद्यार्थी, सहकारीकर्मीका उक्त फार्म अध्ययन, अवलोकनको केन्द्र समेत बनेको छ । फार्मको ग्रीन हाउस, थोपा सिँचाइ, कार्यव्यवस्थापन भवन तथा तालिम केन्द्र, संकलन केन्द्र, मल भण्डार भवन, तरकारीबारी दृश्यावलोकनका लागि मचानसहित ६२ बिघा जग्गामा लगाइएको तरकारी खेतीले अहिले केरूङ्गा सामूहिक तरकारी कृषि फार्म कृषि पर्यटनतर्फ उन्मुख हुँदै गरेको संस्थाका संरक्षक तथा भरतपुर–२४ का वडाध्यक्ष कान्छा मल्ल बताउँछन् । उक्त खेतीलाई कृषि पर्यटकीय गन्तव्यका रुपमा घोषणा गर्नु पर्नेमा उनले जोड दिए । पर्यटक बस्न सक्ने क्षमताका होमस्टे निर्माण कार्यमा जुटिरहेको बताउँदै मल्लले १० कट्ठा जमिनमा निर्माण गरिएका होमस्टेसँगै पर्यटकलाई खेतीबारे एकमुष्ट जानकारी दिन व्यवस्थित सभाहल निर्माण भइसकेको बताए । ९६ जना स्थानीय किसानहरु उक्त फार्ममा आबद्ध छन् । यस्तै, भरतपुर महानगरपालिका–२६, दिव्यनगरका दुई दाजुभाइ पदमबहादुर गुरूङ र उनका भाइ मेजर ताइबहादुर गुरूङको फार्ममा अहिले ड्रागन फ्रुट फुल्न शुरु गरेका छन् । दुई दाजुभाइले गंगाश्री बहुउद्देश्यीय कृषि फार्म दर्ता गरेर व्यावसायिक रुपमा ड्रागन र नर्सरीको खेती गरिरहेका हुन् । जसका कारण बाह्य तथा आन्तरिक पर्यटकका लागि उत्कृष्ट गन्तव्यको रुपमा परिचित बन्दै गइरहेको छ यो फार्म । २०६० सालदेखि पश्चिम चितवनको भरतपुर–२५, शुक्रनगरमा १८ बिघा जग्गामा तरकारी खेती गरेका ५४ वर्षीय गणेशप्रसाद भूषाल बहुवर्षीय फलफूल खेतीअन्तर्गत केरा, किवी, मेवा, ड्रागन फ्रुटको खेती गर्ने योजनामा छन् । भविष्यमा यो क्षेत्र कृषि पर्यटनको हब हुने उनको विश्वास छ । भरतपुर–२५, अमृतनगरका कृष्णप्रसाद न्यौपानेले २०७१ सालदेखि नोबेल एग्रिकल्चर फार्मको नाममा दर्ता गरेर व्यावसायिक तरकारी खेती शुरु गर्दै आएका छन् । उनको माछापालन पोखरी अहिले ३५ बिघा क्षेत्रफलमा विस्तार भइरहेको छ । माछापालनमा राम्रो सम्भावना देखेर डेढ वर्षअगाडि वायोफ्लक्स प्रविधि अपनाएर माछापालन शुरु गरेको न्यौपानेले बताए । ४ ओटा पोखरीमा पानी भरेर माछापालन गरेका उनको वायोफ्लक्स प्रविधि पर्यटकहरुका उत्कृष्ट गन्तव्य बन्दै गएको उनको भनाइ छ । भरतपुर– २५ अमृतनगर, जनज्योति टोलका १९ जना उत्साही युवाहरु सामूहिक कृषिकर्ममा जुटेका छन् । बाबुआमाले गर्दै आएको तरकारी खेतीलाई निरन्तरता दिन ‘युवा आधुनिक कृषि सामूहिक खेती ’ समूह गठन गरेर ८० बिघा जमिनलाई चक्लाबन्दी गर्दै नयाँ पुस्ता कृषिकर्ममा अभ्यस्त भएका हुन् । यहाँका कृषकहरुले माछापालन व्यवसायबाट मनग्य आम्दानी गर्न थालेका छन् । भरतपुर–२०, शारदानगरमा मात्रै ८५ बिगाहा क्षेत्रफलमा माछापालन गरिएको छ । २०४२ देखि तात्कालिन जिल्ला कृषि विकास कार्यालयले माछापालन कार्यक्रममार्फत सहयोग गरेपछि कृषकको आकर्षण बढ्दै गएकोे शंकरचोक जागृति माछापालक समूहका सचिव हरिप्रसाद पण्डित बताउँछन् । यही समूह चितवनकै पुरानो र पहिलो माछापालक समूह रहेको उनको दाबी छ । चितवन मौरीपालन व्यावसायका लागि पकेट क्षेत्र हो । भरतपुर–२६ का भूपालनाथ कँडेलले २०५५ सालदेखि मौरीपालनलाई व्यवसायका रुपमा अघि बढाउँदै आएका छन् । कँडेलले मेलिसरा जातको मौरीबाट उत्पादित महको मागलाई घरबाटै आपुर्ति गर्दै आएको बताउँछन् । पश्चिम चितवनको शुक्रनगर, अमृतनगर, बसगठ्ठा, कटरटाँडी, चैतन्य बस्ती, नयाँबस्ती, ध्रुव, बयरघारीलगायतका क्षेत्र तरकारी खेतीको पकेट क्षेत्रका रुपमा परिचित छ ।

Aarthik Abhiyan भाद्र २०७८

चितवनका किसान ड्रागन फ्रुट खेतीमा आकर्षित

चितवन । केरा, पोल्ट्री, मौरी, तरकारीको पकेट क्षेत्र चितवनमा पछिल्लो समय ड्रागन फ्रुट खेतीमा किसानको आकर्षण बढ्दै गएको छ । साना किसानदेखि जिल्लाका अन्य क्षेत्रका व्यवसायीले पनि ड्रागन फ्रुट खेती गर्न थालेका छन् । विगत ३ वर्षयता चितवनमा करीब २५ बिघा जमिनमा व्यावसायिक रूपमा ड्रागन फ्रुटको खेती हुँदै आएको कृषि ज्ञान केन्द्र चितवनले जानकारी दिएको छ । बागमती प्रदेश कृषि विकास मन्त्रालयका प्रवक्ता राजन ढकालले मन्त्रालयले चितवनका लागि विशेष प्राथमिकतामा राखेर ड्रागन फ्रुटको खेती विस्तारका लागि काम शुरू गरेको बताए । उनका अनुसार सामूहिक रूपमा १६ बिघा क्षेत्रमा ड्रागन फ्रुट खेती विस्तार भएको छ भने व्यक्तिगत साना किसानले पनि ८÷१० बिघामा खेती गरिसकेका छन् । वर्षेनि ड्रागन फ्रुट खेती गर्ने किसानको संख्या बढ्दै गएको ढकालले जानकारी दिए । शैक्षिक उद्यमी शम्भु सुवेदी र उनको समूहले भरतपुर गौरीगञ्जमा सत्सवेदा साइन्स एण्ड एग्रिकल्चर फार्म हाउस दर्ता गरेर २ वर्षदेखि डेढ बिघा जमिनमा ५ हजार बिरुवा रोपेर यो खेती गरेका छन् । कृषि ज्ञान केन्द्रको ड्रागन पु्रmट पकेट कार्यक्रम अन्तर्गत ५० प्रतिशत अनुदानमा यो खेती शुरू गरिएको सुवेदीले बताए । हालसम्म ४० लाख रुपैयाँ लगानी भइसकेको उनको भनाइ छ । ड्रागन फल स्वास्थ्यका दृष्टिकोणले धेरै लाभदायी रहेको र एक पटक रोपेपछि २० वर्षसम्म उत्पादन लिन सकिने भएकाले आफूहरू यसको खेतीमा लागेको सुवेदीको भनाइ छ । हाल यसको बजार मूल्य प्रतिकेजी ६०० देखि ८०० रुपैयाँसम्म रहेको बताइएको छ । यस्तै, भरतपुर महानगरपालिका–२६ दिव्यनगरमा दुई दाजुभाइ पदमबहादुर गुरुङ र ताइबहादुर गुरुङले ५० लाख लगानीमा गंगाश्री बहुउद्देश्यीय कृषि फार्म खोलेर एक बिघाभन्दा बढी जमिनमा ड्रागन फ्रुट खेती गरेका छन् । विदेशको रोजगारीबाट फर्किएका उनीहरूले यसमा राम्रो सम्भावना देखेकाले खेती थालेका हुन् । साथै भरतपुर महानगर–२१ पार्वतीपुरका किसान नारायणप्रसाद सोतीले ५ कठ्ठा क्षेत्रफलमा आफ्नो करेसा बारीमा ड्रागन फ्रुट खेती गरेका छन् । खेर गएको जमिनको सदुपयोग हुने र ड्रागन फ्रुटको बोटबीच अन्तरबाली लगाउन समेत मिल्ने भएकाले आफूले परीक्षणका रूपमा यसको खेती गरेको उनले सोतीले बताए । चितवनमा ड्रागन फ्रुटका लागि उपयुक्त हावापानी तथा माटो रहेको र यसको माग उच्च भएकाले आफूहरू यस खेतीमा आकर्षित भएको किसानहरूको भनाइ छ । चितवनमा ड्रागन फ्रुटको खेती अहिलेसम्म परीक्षणकै भएको प्रदेश कृषि मन्त्रालयका प्रवक्ता ढकालले बताए । यो खेतीका लागि पानी नजम्ने बलौटे प्रकारको माटो चाहिने उनको भनाइ छ ।

Aarthik Abhiyan श्रावण २०७८

साला–भेनाको ‘एग्रो टुरिज्म’ सपना

बागलुङ । कृषि पर्यटन ‘एग्रो टुरिज्म’ विकासको सपना बोकेर गलकोटमा बृहत् बहुउद्देश्यीय कृषि फार्म सञ्चालन गरिएको छ । गलकोट नगरपालिका–५ हरिचौरका ३९ वर्षीय टोपबहादुर खत्री र गलकोट–७ मल्मका छुमबहादुर थापा मिलेर साझेदारीमा फार्म सञ्चालन गरेका हुन् । खत्रीले १८ वर्ष हटिया बजारमा फोटोग्राफी व्यवसाय गर्दै आएका थिए भने थापा १९ वर्ष भारतीय सेनाका अवकाशप्राप्त सैनिक हुन् । कोरोना महामारीमा धेरै व्यापार व्यवसाय बन्द भए पनि आफूलाई भने यही बेला व्यावसायिक फार्मको सोच आएको खत्री बताउँछन् । बन्द, हडताल, निषेधाज्ञामा असर नगर्ने भएकाले कृषि पेसा अँगाल्ने योजना बनाइएको उनको भनाइ छ । १८ अठार वर्षको फोटोग्राफर व्यवसाय त्यागेर उनले हरिचौरको केही आप्mनै र केही रोपनी भाडाको जग्गामा बहुउद्देश्यीय कृषि फार्म सञ्चालनमा ल्याएका छन् । भारतीय जलसेनामा हवल्दार पदमा अवकाशप्राप्त थापाले सामान्य किराना पसल सञ्चालन गर्दै आएका थिए । खत्री र थापा नाताले साला–भिनाजु हुन् । गत माघदेखि संयुक्त लगानीमा उनीहरूले २४ रोपनी जग्गामा १ करोड रुपैयाँभन्दा बढीको लागतमा कृषि फार्म सञ्चालनमा ल्याएसँगै उत्साहित पनि छन् । गलकोट–६ को मजुवा फाँटमा फैलिएको दरमखोला एग्रिकल्चर एन्ड लाइभस्टक फार्ममा पाँच तरकारी टनेल, हाँस ४००, बट्टाई ५००, लोकल कुखुरा ३००, माछा पाँच हजार र बंगुुर १०७ छन् । तरकारी र बट्टाईका अण्डाले आम्दानी हुन थालेको कृषि फार्मले अन्य उत्पादन बढाउँदै लैजाने उद्देश्य राखेको छ । दुवै जनाले गत माघदेखि दरमखोला एग्रिकल्चर एन्ड लाइभस्टक फार्म सञ्चालनमा ल्याएका छन् । अहिले कृषि फार्मलाई एग्रो टुरिज्मको हब बनाउने गरी पसल छाडेर साथ दिएको फार्मका सञ्चालक थापा बताउँछन् । ‘१८ वर्ष गलकोटमा फोटोग्राफी व्यवसाय गर्दै आएको थिएँ । अलि बृहत् कृषि फार्म सञ्चालन गर्ने योजना पलायो’, सञ्चालक खत्रीले भने, ‘कृषि पेसा नै दीर्घकालीन होला भन्ने लाग्यो । कृषि रिसोर्टसहित कृषि पर्यटनसँग जोड्ने लक्ष्यसहित भिनाजुसँग मिलेर फार्म सञ्चालन गरेका हौं । हाम्रो योजनाअनुसार फार्मलाई अझै ७५ प्रतिशत विकास र विस्तार गर्ने लक्ष्य छ । अहिले विस्तार र परीक्षणका क्रममा छौं भने केही कृषि तथा पशु उत्पादनलाई बजारीकरणसमेत सुरु गरिसकेका छौं ।’ उनका अनुसार उक्त फार्मभित्रै एग्रो रिसोर्ट सञ्चालन गर्ने लक्ष्य छ । फार्ममै २० जनाभन्दा बढीलाई रोजगारी दिने उद्देश्य छ । अहिले आठ रोपनी आप्mनै जग्गा र अन्य जग्गा १५ वर्षलाई वार्षिक १ लाख ५० हजार रुपैयाँमा भाडामा जग्गा लिएर फार्म सञ्चालनमा ल्याइएको उनले बताए । अहिले फार्ममा तीन जनालाई रोजगारी दिइएको छ । भारतीय सेनाबाट अवकाशपछि सानो पसल सञ्चालन गर्दै आएकामा अहिले सालाको योजनामा कृषि फार्ममा लगानी गरेको अर्का सञ्चालक थापाले सुनाए । रासस

Aarthik Abhiyan आषाढ २०७८

गलकोट नगरपालिका - 'एग्रो टुरिज्म’ सपना

गलकोट कृषि पर्यटन ‘एग्रो टुरिज्म’ विकासको सपना बोकेर गलकोटमा बृहत बहुउद्देश्यीय कृषि फार्म सञ्चालन गरिएको छ । गलकोट नगरपालिका–५ हरिचौरका ३९ वर्षका टोपबहादुर खत्री र

Artha Dabali जेष्ठ २०७८

कृषि कर्ममा रमाउँदै तेजेन्द्र, १०६ रोपनीमा खेती

गुल्मी : फागुन रोजगारीको खोजीमा विदेश जाने प्रचलन रहेका बेला अर्घाखाँचीका तेजेन्द्र श्रेष्ठले भने ठूलो लगानीमा कृषि फर्म सञ्चालन गरिरहेका छन्। छत्रदेव गाउँपालिका–५ छत्रगंज अमराइका ४० वर्षीय तेजेन्द्रले छत्रदेव बहुउद्देश्यीय कृषि फार्म नामक कम्पनी दर्ता गरेर तरकारी खेतीका साथै बाख्रा, कुखुरा र माछा पालन गर्दै आएका छन्। १०...

थाहा खबर माघ २०७६

कोरियाबाट फर्केर बहुउद्देश्यीय कृषि फार्म सञ्चालन

सम्बन्धित सामग्री