काठमाडौं । कोभिड–१९ महामारीका कारण त्रिभुवन अन्तरराष्ट्रिय विमानस्थल भएर आवतजावत गर्ने हवाई यात्रुको संख्या उल्लेख्य घटेको छ । अन्तरराष्ट्रियतर्फ अघिल्लो आर्थिक वर्षको तुलनामा गत आर्थिक वर्ष (आव)मा हवाई यात्रु ७३ दशमलव २७ प्रतिशतले घटेको नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणको तथ्यांक छ ।
प्राधिकरणको वार्षिक प्रतिवेदनअनुसार सन् २०१९ मा अन्तरराष्ट्रिय उडानतर्फ हवाई यात्रु संख्या ४१ लाख ३८ हजार ५६३ थियो भने सन् २०२० मा यो संख्या ७ दशमलव २७ प्रतिशतले घटेर ११ लाख ५ हजार ९२९ मा सीमित रहेको छ । त्यसैगरी आन्तरिक उडानतर्फ पनि अघिल्लो वर्षको तुलनामा ५९ दशमलव ४६ प्रतिशतले घटेको छ । सन् २०१९ मा ३१ लाख ८८ हजार ४२९ हवाई यात्रु आवागमन भएकोमा सन् २०२० मा यो संख्या ५९ दशमलव ४६ प्रतिशतले घटेर १२ लाख ९२ हजार ५२१ कायम भएको छ ।
कोभिड महामारीले सबैभन्दा बढी प्रभावित बनेको मुलुकको पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन क्षेत्रले ठूला नोक्सानी बेहोर्नुपरेको छ । यसमध्ये पनि सबैभन्दा बढी असर हवाई क्षेत्रमा परेको छ । प्राधिकरणले सार्वजनिक गरेको आर्थिक वर्ष २०७७/७८ को वार्षिक प्रगति विवरणमा महामारीका कारण प्राधिकरणको आम्दानी अघिल्लो आवमा ४३ प्रतिशत र गत आवमा ७२ प्रतिशतले घटेको उल्लेख छ ।
२०७६ फागुनदेखि विश्वमा देखापरको कोरोनाको महामारीका कारण यसबाट प्राधिकरणको स्रोतबाट सञ्चालन हुने योजना तथा कार्यक्रम समेत प्रभावित भएको बताइएको छ ।
नेपाल सरकारको शेयर लगानी तथा दातृ निकायको ऋण सहयोगमा सञ्चालित विमानस्थल पूर्वाधार विकाससँग सम्बन्धित आयोजनामा पनि पटकपटकको बन्दाबन्दी तथा निषेधाज्ञाका कारण अवरोध उत्पन्न भएको थियो । सम्पन्न हुने चरणमा रहेका आयोजना सोही कारण पछाडि धकेलिन पुगेको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।
सरकारले सन् २०२० लाई नेपाल भ्रमण वर्ष घोषणा गरेकाले उक्त वर्ष उल्लेख्य संख्यामा विदेशी यात्रुको आगमन हुने अपेक्षा गरिएको थियो । तर कोभिडका कारण सो वर्ष हवाई तथा पर्यटन क्षेत्र धराशयी हुन पुगे ।
हाल मुलुकमा एकमात्र अन्तरराष्ट्रिय विमानस्थल (त्रिभुवन अन्तरराष्ट्रिय विमानस्थल) रहेको छ । थप दुई अन्तरराष्ट्रिय विमानस्थलहरू गौतमबुद्ध अन्तरराष्ट्रिय विमानस्थल र पोखरा क्षेत्रीय अन्तरराष्ट्रिय विमानस्थल निर्माणाधीन छन् । त्रिभुवन अन्तरराष्ट्रिय विमानस्थललाई बुटिक विमानस्थलको रूपमा विकास गर्ने योजनाअनुरूप अन्तरराष्ट्रिय टर्मिनल भवन र आन्तरिक टर्मिनल भवनको पुनर्निर्माण (रेनोभेसन) सम्बन्धी कार्य सम्पन्न भएको प्राधिकरणको प्रगति विवरणमा उल्लेख छ ।
हाल अन्तरराष्ट्रिय उडानतर्फ तीन नेपाली वायुसेवा र २७ ओटा विदेशी वायुसेवा गरी ३० ओटा वायुसेवाले १५ मुलुकको ३२ गन्तव्यमा उडान सञ्चालन गरिरहेका छन् । यस्तै आन्तरिक उडानतर्फ ९ वायुसेवा र १० हेलिकोप्टर कम्पनीले सेवा दिइरहेका छन् । रासस
