काठमाडौं। प्रेम दिवसमा नेपालमा साढे ३ करोड रुपैयाँको गुलाफको कारोबार हुने अनुमान गरिएको छ । प्रेम दिवसको १ साताभित्र देशभर उक्त रकम बराबरको ३ लाख ५० हजार स्टीम गुलाफ फूल (डच रोज) को व्यावसायिक कारोबार हुने फ्लोरिकल्चर एशोसिएशन नेपालको अनुमान छ ।
काठमाडौं उपत्यकामा करीब २ लाख १० हजार स्टीम र बाँकी १ लाख ४० हजार उपत्यकाबाहिरका शहरमा खपत हुने संघले जानकारी दिएको छ । यस वर्ष कुल बजार मागको करीब १० प्रतिशत गुलाफ आन्तरिक उत्पादनबाट आपूर्ति हुनेछ । ९० प्रतिशत भारतबाट आयात गरी माग पूरा गर्नुपर्ने अवस्था रहेको एशोसिएशनका अध्यक्ष मीनबहादुर तामाङले बताए ।
उनका अनुसार फूलको गुणस्तरअनुसार यस वर्ष प्रतिस्टीम उपभोक्ता मूल्य ८० देखि १ सय २० रुपैयाँ रहनेछ । सामान्य अवस्थामा प्रतिस्टीम गुलाफको मूल्य ६० रुपैयाँसम्म पर्छ । नेपालमा अनुकूल मौसममा मात्रै बढी गुलाफ उत्पादन हुन्छ । जाडो मौसममा स्थानीय उत्पादन कम हुन्छ । चैतदेखि मङ्सिरसम्म आन्तरिक उत्पादनबाटै बजार माग धानिन्छ । पुस, माघ र फागुनमा माग धान्न भारतकै भर पर्नुपर्ने बाध्यता रहेको तामाङले बताए ।
‘भारतबाट पनि अवैध रूपमा भित्रिरहेको छ । यसमा सरकारको ध्यान छैन । अवैध आयात रोक्न सके देशभित्रै उत्पादन बढाउन नेपाली कृषकलाई हौसला हुन्थ्यो,’ उनले भने, ‘अहिले हामीसँग अत्याधुनिक प्रविधिको कमीले जाडो मौसममा गुलाफ उत्पादन बढाउन सकिएको छैन । प्रविधि प्रयोग केही महँगो पर्ने हुनाले हाम्रो उत्पादन लागत बढ्न जान्छ । भारतबाट अवैध रूपमा सस्तो मूल्यको फूल भित्रिरहने हो भने हामीले प्रविधिमा लगानी गरेर महँगोमा उत्पादन गरी बेच्न सकिँदैन ।’ गतवर्ष यस अवधिमा ३ लाख ४८ हजार स्टीम गुलाफको कारोबार भएको थियो । नेपालमा चाडपर्वबाहेकको बेला प्रतिदिन सरदर ८ देखि १० हजार स्टीम गुलाफ फूल माग हुन्छ । एक वर्षअघिसम्म कोभिड महामारीका कारण फूल उत्पादनमा ह्रास आएको थियो । कोभिड महामारी हटेपछि व्यवसायीले लगानी वृद्धि गर्दा गुलाफको आन्तरिक उत्पादन केही बढेको छ । प्रेम दिवसको अवसरमा नेपालमा जाडो सिजन नै रहने र चिसो मौसममा गुलाफ उत्पादन घट्ने भएकाले अधिक मात्रामा अन्य मुलुकबाट आयात गरी बजार माग पूरा गर्नुपर्ने स्थिति हुन्छ । नेपालमा गुलाफ फूलको व्यावसायिक खेती हुने जिल्लामा काठमाडौं, भक्तपुर, ललितपुर, चितवन र काभ्रेपलाञ्चोक पर्छन् । अन्य जिल्लामा पनि यसको व्यावसायिक खेती विस्तार हुने क्रममा छ ।
