दलीय अस्तित्वका लागि सङ्घर्र्ष

धेरै किसिमका राजनीतिक सिद्धान्त तथा विचार भएका पार्टी जसले आफूलाई समयानुकूल परिवर्तन गर्न नसक्दा कति लोप भएर गएका छन् भने कति कमजोर अवस्थामा रहेका छन् । अस्तित्वमा रहिरहन समयानुकूल आमजनसमुदायको भावनाअनुसार समयसापेक्ष परिमार्जित र परिवर्तित हुँदै अगाडि बढ्न सक्नुपर्छ । कुनै पार्टीले अँगालेको सिद्धान्त र विचारले समयानुकूल सधैँ एकनासले अगाडि बढ्ने राजनीतिक रूपमा अनुकूल वातावरण पाउँदैन, त्यसैले एउटै पार्टी, सिद्धान्त र विचारले विशाल रूप लिन पनि सक्दैन । एउटै सिद्धान्त, विचार बोकेका पार्टीका अनुयायी एकातिर अघिल्लो पुस्ता वा पिँढीभन्दा फरक हुन्छन् भने अर्कातिर एकै पिँढीका अनुयायीबीच पनि भिन्नता हुन्छन् । ती भिन्नतामध्ये केही भिन्नता उपयोगी र सक्षम हुन्छन्, जो निरन्तर रूपमा टिकिरहन सङ्घर्र्ष गर्न योग्य हुन्छन् । प्रत्येक सिद्धान्त, विचार तथा पार्टीले आफ्नो अस्तित्व कायम गर्न सङ्घर्र्ष गरी निरन्तर समयानुकूल नयाँ भिन्नता ग्रहण गर्दै जान्छन् । त्यसरी निरन्तर ग्रहण गरिने नयाँ भिन्नताले गर्दा नै लामो समयपछि परिवर्तन भएर नयाँ सिद्धान्त, विचार बोकेर पार्टीले काँचुली फेर्दै आफूलाई अस्तित्वमा राख्न सफल हुन्छन् । राजनीतिक वातावरणमा अनुकूल नहुने भिन्नता क्रमशः पलायन हुँदै अस्थित्वविहीन भएर जान्छन् ।