काठमाडौं । सरकारी मातहतको खाद्य व्यवस्था तथा व्यापार कम्पनी लिमिटेडले आफ्नो लक्ष्यअनुसार धान किन्न सकेको छैन । कम्पनीले चालू आर्थिक वर्ष (आव)का लागि १९ हजार १०० मेट्रिकटन धान किन्ने लक्ष्य लिएको भए पनि हालसम्म ८ हजार १०७ मेट्रिकटन मात्र किन्न सकेको छ ।
शुरूमा कम्पनीले चालू आवका लागि ३० हजार मेट्रिकटन धान किन्ने लक्ष्य लिएको भए पनि गत असोज ३१ देखि कात्तिक ३ गतेसम्म देशभर परेको हावाहुरीसहितको बेमौसमी वर्षात्का कारण किसानले लगाएको धानबालीमा क्षति पुगेको थियो । उक्त क्षतिका कारण लक्ष्य पूरा हुन नसक्ने देखिएपछि १९ हजार १ सय मेट्रिकटनमा झारिएको थियो । किन्ने लक्ष्य घटाए पनि अपेक्षित रूपमा धान नआएकाले लक्ष्यअनुरूप किन्न नसकिएको कम्पनीले बताएको छ । यद्यपि कम्पनीले हालसम्म किन्ने कार्य कायमै राखेको भए पनि लक्ष्य पूरा गर्न अझै करीब ११ हजार मेट्रिकटन धान किन्नुपर्ने देखिन्छ ।
सबैजसो किसानले धान विक्री गरिसकेकाले बजारमा छिटफुट मात्र आउने भएकाले कम्पनी आफ्नो लक्ष्य पूरा गर्न असमर्थ हुने पक्का देखिएको हो ।
कम्पनीकी सूचना अधिकारी शर्मिला न्यौपानेले पनि कम्पनीले अब चालू आवका लागि लिएको धान किन्ने लक्ष्य पूरा गर्न नसक्ने स्वीकार गरिन् । उनका अनुसार यस वर्ष बेमौसमी वर्षात्का कारण सबैभन्दा बढी धान किनिने स्थान धनगढी र राजापुरमा समेत आशा गरिएभन्दा निकै कम मात्रामा धान किनिएको छ ।
कम्पनीका अनुसार हालसम्म बिर्तामोडबाट ९९३ मेट्रिकटन, विराटनगरबाट ९९६ मेट्रिकटन, लहानबाट १७ सय ८४, जनकपुरबाट १६ सय २५, वीरगञ्जबाट १७ सय ८२, नेपालगञ्जबाट मोटा, मध्यम र मकवानपुर धान गरी ६३५, राजापुरबाट मोटा र मकवानपुरसहित ५७६ र धनगढी तथा महेन्द्रनगरबाट १२० मेट्रिकटन मात्र धान खरीद गरिएको छ । यसअघि गतवर्ष पनि कम्पनीले भण्डारण क्षमताको अभाव देखाउँदै धान किन्ने लक्ष्यभन्दा करीब आधा मात्रै धान किनेको थियो । गतवर्ष ६० हजार मेट्रिकटन धान किन्ने लक्ष्य राखेको कम्पनीले ३० हजार मेट्रिकटन किनेको थियो ।
यस वर्ष सरकारले तोकेको न्यूनतम समर्थन मूल्यअनुसार कम्पनीले गत मङ्सिरदेखि नै मध्यम धान २९ सय २ र मोटा धान २७ सय ५२ मा किन्ने शुरू गरेको थियो । आपत्विपद्का समयमा तत्काल आपूर्ति गर्न र दुर्गम स्थानहरूमा खाद्यान्न पुर्याउन सरकारले आफूसँग खाद्यान्न मौज्दात गर्ने काम गर्छ । सोहीअनुरूप कम्पनीले हरेक वर्ष देशभर रहेका आफ्ना विभिन्न खरीद केन्द्रमार्फत धान र गहुँलगायत मुख्य खाद्य बालीहरू किन्दै आएको छ । यसबाहेक कर्णालीको सिमी, मार्सी चामल, खानेतेल, गेडागुडी, चिनी र घिउसमेत कम्पनीले सुपथ मूल्यमा विक्री गर्ने गरेको छ ।