चालू आर्थिक वर्षमा ढुंगाको मूर्ति निर्यात घटेको छ । अरनिको स्टोन कार्भिङका सञ्चालक तथा नेपाल हस्तकला महासंघका उपाध्यक्ष धर्मराज शाक्यका अनुसार गत आर्थिक वर्ष झन्डै रू. ३८ लाखको मूर्ति नियात भएको थियो । यो वर्ष रू. ३६ लाख मात्र निर्यात भएको छ । ढुंगाको मूर्ति बनाउने उद्योगहरूको वार्षिक कारोबार झन्डै रू. १ करोडको हुने गरेको उनले बताए । जापान, फ्रान्स र इटालीमा ढुंगाको मूर्ति नियाँत हुँदै आएको छ ।
‘आन्तरिक तथा बाह्य दुवै क्षेत्रमा मागमा कमी आएको छ ।’ उपाध्यक्ष शाक्यले भने । उपत्यकामा हाल १० वटा ढुंगे मुर्ति बनाउने उद्योग सञ्चालनमा रहेको हस्तकला महासंघले जानकारी दिएको छ । एउटाु ढुंगाको मूल्य आकार अनुसार रू. २ सयदेखि १० हजारसम्म पर्छ ।
दक्ष कालीगढको अभावले मूर्ति उद्योग संकटमा पर्दै गएको सिल्प प्रस्तर केन्द्रका सञ्चालक विजयराज शाक्यले बताए । ‘यस पेसामा अहिले करिब सय जनामात्र कालीगढ काम गर्छन्,’ उपाध्यक्ष शाक्यले भने । वर्ष दिनमा २० जना कालीगढले आफ्नो उद्योगमा काम छाडेको उनले जानकारी दिए । ‘पौराणिक कथाहरू र चित्रकारिताको ज्ञान भएकाले मात्र यो पेसा अँगाल्न सक्छ’ उनले भने ।
ढुंगाको मूर्ति बनाउने काम शाक्य र शिल्पकार जातिको परम्परागत पेसा हो । त्रिविअन्तर्गतको ललितकला क्याम्पस र काठमाडौं विश्वविद्यालयमा मूर्तिकलाको अध्यापन भइरहेको छ तर विद्यार्थीको अभावले काठमाडौं विश्वविद्यालयले यो विषय नै हटाउन थालेको बताइएको छ ।
वर्ष ५, अंक ४२, २०६७, असार ७–१३