चितवन । चितवनमा यो वर्ष सुन्तला उत्पादनमा कमी आएको छ । कृषि ज्ञान केन्द्रका अनुसार १२५ हेक्टर क्षेत्रफलमा ८३७ दशमलव ५ मेट्रिक टन सुन्तला उत्पादन भएको छ ।
गत आर्थिक वर्ष ०७७/७८ मा सोही क्षेत्रफलमा ९५० मेट्रिक टन सुन्तला उत्पादन भएको थियो । गत वर्ष प्रतिहेक्टर ७.६ मेट्रिक टन सुन्तला उत्पादन भएकामा यस वर्ष घटेर ६.७ मा झरेको हो ।
आर्थिक वर्ष ०७६/७७ मा जिल्लामा सोही क्षेत्रफलमा सुन्तला खेती गरिएकामा १ हजार १०१ मेट्रिक टन उत्पादन भएको थियो । त्यस वर्ष प्रतिहेक्टर ८.८१ मेट्रिक टन सुन्तला उत्पादन भएको थियो ।
आव ०७५/७६ मा १ हजार १५० मेट्रिक टन उत्पादन भएको थियो । सो वर्ष सुन्तलाको उत्पादकत्व ९.२ प्रतिहेक्टर थियो । सोही क्षेत्रफलमा सुन्तला खेती हुँदा विगतका वर्षमा क्रमशः उत्पादन घट्दै गएको हो ।
सुन्तला बगैंचाको व्यवस्थापन राम्रो नहुँदा र बोट बूढो भई उत्पादकत्व घट्दै गएको ज्ञान केन्द्रका सूचना अधिकारी मीनबहादुर पुनले बताए । सुन्तलाका बोट बूढो हुँदै जाँदा उत्पादन क्षमता पनि कम हुने उनले जानकारी दिए ।
पुनले भने, ‘सुन्तलालाई मलजल, सिँचाइ, काटँछाटजस्ता स्याहारसुसार उचित नहुँदा उत्पादनमा कमी आएको हो ।’ उत्पादन निरन्तर घट्दै जाँदा कृषक निराश हुँदै गएको उनको भनाइ छ ।
सुन्तला खेती विस्तारका लागि स्थानीय तहले कुनै चासो नदिँदा क्षेत्रफल विस्तार हुन नसकेको पुनले बताए । बगैंचाको पुनःसंरचना गर्न सके सुन्तला खेतीको विकास र विस्तार गर्न सकिने ज्ञान केन्द्रले जनाएको छ ।
ज्ञान केन्द्रले सुन्तला खेतीका लागि सुन्तला ब्लक विकास कार्यक्रम सञ्चालन गरिरहेको छ । कोभिडका कारण कार्यक्रम प्रभावकारी हुन नसकेको पुनले बताए ।
जिल्लाको पहाडी क्षेत्र इच्छाकामना गाउँपालिकामा सुन्तला खेती हुने गरेको छ । इच्छाकामनाका वडा–३, ४ र ५ मा सुन्तलाको व्यावसायिक खेती हुँदै आएको छ । रासस