बागलुङ । नेपालमा विनाशकारी भूकम्प गएको ६ वर्ष पूरा भएको छ । यो अवधिमा बागलुङमा निजी आवास पुनर्निर्माणमा ७२ प्रतिशत प्रगति भएको छ ।
०७२ साल वैशाख १२ गते गएको विनाशकारी भूकम्प र वैशाख २९ गते गएको दोस्रो ठूलो पराकम्पनबाट भत्किएका २८ प्रतिशत घरको अझै पुनर्निर्माण भइसकेको छैन ।
जिल्लामा भूकम्पबाट क्षति भएका २ हजार ५५६ लाभग्राहीमध्ये हालसम्म १ हजार ७१२ जनाले मात्र आवास पुनर्निर्माणको काम सम्पन्न गरेका छन् । भूकम्पबाट क्षति भएका निजी आवास पुनर्निर्माणका लागि जिल्लामा दुई हजार ४५२ जनाले निर्माण सम्झौता गरेका थिए ।
हालसम्म एक हजार ७१२ लाभग्राहीले आवास पुनर्निर्माणको काम सम्पन्न गरेर अन्तिम किस्ताबापतको रकम लिइसकेको राष्ट्रिय पुनर्निर्माण प्राधिकरण जिल्ला कार्यान्वयन इकाइ बागलुङले जनाएको छ ।
भूकम्पबाट क्षति भएका निजी आवास पुनर्निर्माणका लागि सम्झौता गरेका कुल २ हजार ४ सय ५२ लाभग्राहीमध्ये सबैले प्रथम किस्ताबापतको ५० हजार रकम लगेको राष्ट्रिय पुनर्निर्माण प्राधिकरण जिल्ला आयोजना कार्यान्वयन इकाइ बागलुङका प्रमुख रेणुका पाण्डेले जानकारी दिइन् ।
त्यस्तै, २ हजार १० लाभग्राहीले दोस्रो किस्ता लगेको उनले बताइन् । ‘समग्र जिल्लाको पुनर्निर्माण हेर्दा पछिल्लो समय गति लिएको छ । एकीकृत बस्ती, सडक, पुल तथा विद्यालय धमाधम निर्माण भएका छन्’, उनले भनिन्, ‘निजी आवास पुनर्निर्माणले समेत पछिल्लो समय गति लिएको छ । अबको केही समयमै पुनर्निर्माणको काम अन्तिम चरणमा पुर्याइनेछ ।’
बागलुङको काठेखोला गाउँपालिका–५ बिहुँ काउलेका १० दलित परिवारका लागि एकीकृत बस्ती निर्माण कार्य सकिएको र उनीहरूको बस्तीमा पूर्वाधार निर्माण अगाडि बढेको पुनर्निर्माण प्राधिकरण बागलुङका इञ्जिनियर विक्रम सापकोटाले जानकारी दिए । पछिल्लो पटक सरकारले निजी आवास पुनर्निर्माणमा लाभग्राहीले निर्माण गरेका घरलाई समेत रकम दिने निर्णय गरेपछि पुनर्निर्माणको प्रगति बढेको हो ।
भूकम्पले चर्काएका घर प्रबलीकरण गरेर नयाँजस्तै घर निर्माण गर्ने सूचीमा परेका बागलुङका १७१ लाभग्राहीमध्ये दुई जनाले मात्रै घर प्रबलीकरण गरेका छन् । राष्ट्रिय पुनर्निर्माण प्राधिकरण जिल्ला कार्यान्वयन इकाइ बागलुङका अनुसार १ सय ७१ लाभग्राहीमध्ये पुनर्निर्माण परिवर्तन गरेका ५० लाभग्राहीबाहेक कुल ८१ जनाले सम्झौता गरी प्रथम किस्ता लिएका छन् ।
तीमध्ये दुई जनाले मात्रै अन्तिम किस्ता लिएका छन् भने ७९ घरले प्रथम किस्ता लगेर प्रबलीकरणमा चासो नदेखाएको प्रमुख पाण्डेको भनाइ छ ।
महँगो र प्राविधिक रूपमा झन्झट भएकाले प्रबलीकरणमा चासो नदेखाएको लाभग्राही बताउँछन् । प्रबलीकरण गर्न आवश्यक रहेको घर भत्काएर पुनर्निर्माण गर्न खोजे पुनर्निर्माणतर्फ तीन लाख अनुदान दिइने व्यवस्था भएपछि ५० जनाले सोहीअनुसार काम गरेको र अन्यले प्रबलीकरणमा चासो नदिएका हुन् ।
प्रबलीकरणमा परेका लाभग्राहीले पाउने अनुदानले घरलाई बलियो बनाउन नपुग्ने भएका कारण पनि यसतर्फ लाभग्राही आकर्षित हुन नसकेको अनुमान इकाइको छ । घर पुनर्निर्माण गर्न तीन किस्तामा तीन लाख र प्रबलीकरण गर्न दुई किस्तामा एक लाख अनुदान रकम दिइँदै आएको छ ।
पुनर्निर्माण प्राधिकरणले निजी आवाससँगै एकीकृत बस्ती निर्माण, सडक मोटरेबल पुल तथा बौद्ध गुम्बा निर्माण गरिरहेको छ । प्राधिकरणले १७ करोडको लागतमा बुर्तिवाङ–तमानखोला सडकको १० किलोमिटर सडक ग्राभेल सम्पन्न गरिसकेको छ भने सोही सडकमा दुई वटा पक्की पुल धमाधम निर्माण गरिरहेको छ । रासस
