घटेको विद्युत महशुलले भान्छामा विद्युतीय चुल्होको प्रयोग बढाउने अपेक्षा गरिएको छ । विद्युत प्राधिकरणले २० युनिटसम्म बिजुली खपत गर्दा ३० रुपैयाँ सेवा शुल्क मात्रै लाग्ने व्यवस्था गरेपछि इन्डक्सन चुल्होको प्रयोग बढ्ने अनुमान गरिएपनि काठमाडौँमा भने तत्काल यो सम्भव देखिएको छैन ।काठमाडौँमा हरेक घरमा भाडामा मानिसहरु बस्ने र उनीहरुले सिमित मात्रामा बिजुलीको पैसा तिर्ने भएकाले भाडामा बस्नेहरुले इन्डक्सन चुल्हो प्रयोग गर्ने अवस्था नरहेको डेरावाला सरोकार समाजका अगुवाहरु बताउँछन् । घरबेटीसँगै सगोलमा एउटै मिटरबाट बिजुली प्रयोग गर्दै आएकाहरुले कुनैपनि हालतमा इन्डक्सन चुल्हो राख्न नसक्ने उनीहरुको भनाई छ ।‘सवा मिटर’ राखेर बिजुली उपभोग गर्दै आएकाहरुले पनि तत्कालै विद्युतीय चुल्हो नै प्रयोग गर्छन् भन्ने देखिएको छैन । उद्यपी, घरबेटी तथा घर नै भाडामा लिएर त्यही बस्ने र त्यही पेशा व्यवसाय सञ्चालन गर्नेहरुले पनि इन्डक्सन चुल्हो प्रयोग गर्न थालिसकेका छन् ।काठमाडौँमै पनि तत्काल सम्भव छैन इन्डक्सन चुल्हो २ वर्ष भन्दा अगाडी बनेका घरमा जोडिएको विद्युतीय संरचना तथा पूर्वाधार इन्डक्सन चुल्हो मैत्री नरहेको प्राविधिहरु नै बताउँछन् । पूराना घरमा रहेका विद्युतीय उपकरणले इन्डक्सन चुल्होले खपत गर्ने विद्युतको आपुर्तिलाई थेग्न नसक्ने र फलस्वरुप चाँडै त्यस्ता सामान जल्ने खतरा रहेको प्राविधिहरुको बुझाई छ ।काठमाडौँकै पुराना घरमा १५ एम्पिएरको मात्रै एमसीबी राखिएकाले डबल बर्नरको इन्डक्सन चुल्हो राख्न सम्भव नहुने विद्युतीय प्राविधिकहरु बताउँछन् । एउटा मात्रै बर्नर भएको इन्डक्सन चुल्हो प्रयोग गर्न पनि १५ एम्पिएरको एमसीबी आवश्यक हुन्छ । एउटा मात्रै बर्नर भएको इन्डक्सनले १२ सयदेखि १८ सय वाटसम्म विद्युत खपत गर्छ । एउटाभन्दा बढी बर्नर भएको इन्डक्सन प्रयोग गर्दा विद्युतको खपत स्वतः बढ्छ । जसका लागि ५० एम्पिएरको एमसीबी चाहिन्छ ।नयाँ बनेका घरमा ३० एम्पिएरको एमसीबी राखिएको छ भने २ वटा भान्छामा इन्डक्सन चुल्हो प्रयोग गर्न सकिन्छ । तर, एउटै घरमा २ भन्दा बढी भान्छा भएको अवस्थामा इन्डक्सन चुल्हो प्रयोग गर्न सकिन्न ।जसका कारण तत्कालै इन्डक्सन चुल्होको प्रयोग सम्भव देखिँदैन । गाउँमा त झन ५ एम्पिएरका एमसीबीगाउँमा त अझ निकै कमजोर क्षमताको एमसीबी जडान गरिएको हुन्छ । ग्रामीण भेगका अधिकांश ठाउँमा ५ एम्एिरको एमसीबी राखिएका छन् । जबकि, एउटा इन्डक्सन चुल्हो मात्रै प्रयोग गर्दा पनि ५ एम्पिएर विद्युत खपत गरिदिन्छ । यदि, गाउँमा इन्डक्सन चुल्हो बाल्ने हो भने त्यो समयमा अन्य विद्युतीय उपकरण त परै जावस्, बिजुलीका बल्भ समेत बल्न सक्दैनन् ।यति मात्रै नभई घरभित्रको वायरिङको गुणस्तरले समेत यसमा प्रभाव पार्ने भएकाले अब बन्ने घरमा ३० देखिमाथि क्षमता भएका एम्पिएरसँगै गुणस्तरीय वायरिङ नगरी अहिलेकै संरचनामा इन्डक्सन चुल्होको प्रयोग सम्भव देखिँदैन ।तर, ग्याँस र पेट्रोलीयम पदार्थलाई विस्थापन गर्दै बिद्युतको खपत बढाउन सोही अनुसारको संरचना तयार गर्दै लैजानुपर्ने विज्ञहरुको सुझाव छ । यसले शहरको प्रदूषण घटाई व्यापार घाटासमेत ‘साइज’मा ल्याउने अनुमान हुँदै आएको छ ।
