काठमाडौं । १३ खर्ब डलरभन्दा धेरैको बजार पूँजीकरण भएको अमेरिकी बहुराष्ट्रिय प्रविधि कम्पनी Google अहिले जसरी भए पनि खर्च कम गर्ने ध्याउन्नमा छ । कम्पनीले खर्च कम गर्न कर्मचारीहरूलाई दिने सेवामा कटौती गरिरहेको छ । कम्पनीले आफ्ना कर्मचारीहरूलाई पठाइएको एउटा इमेलमा गूगलका वित्त अधिकारी रुथ पोराटले हालै यस्तो बताएकी हुन् ।
दिगो बचत गर्ने भन्दै कम्पनीले कर्मचारीहरूलाई दिइने fitness classes, staplers, tape र laptop आदिमा कटौती गर्न लागेको छ । सन् २०२३ को लागि कम्पनीको महत्त्वपूर्ण लक्ष्य गति र कार्यकुशलता सुधारेर दिगो बचत गर्नु रहेको छ । यसका लागि सबैले मिलेर काम गरिरहेको पोराटले बताएकी छन् । यसका लागि कम्पनीले उद्देश्य र मुख्य परिणाम अर्थात् ओकेआर नै बनाएको छ ।
अहिले गूगल पब्लिक कम्पनी बनेयताको झन्डै दुई दशकको मितव्ययीताको युगमा छ । कम्पनीले जनवरीमै १२ हजार कर्मचारीलाई कामबाट निकालेको थियो । यो कम्पनीमा कार्यरत कर्मचारीको करीब ६ प्रतिशत थिए । कम्पनीले अन्यत्र पनि पैसा बचाउने ठाउँ छोडेको छैन । कामबाट निकालिएको कर्मचारीहरूलाई सुत्केरी भत्ता र स्वास्थ्य उपचारको पैसा पनि कम्पनीले दिएन ।
पछिल्लो समय कम्पनीको वृद्धिदर सुस्ताएको, आर्थिक वातावरण निकै चुनौतीपूर्ण बनेको अनि कृत्रिम बौद्धिकतामा लगानीको लागि विश्वास नै गर्न नसकिने अवसर आदिका कारण कम्पनीका लागि खर्च कटौती जरुरी भएको इमेलमा पोराटले भनेकी छन् । आफ्नो मेलमा उनले सन् २००८ लाई दुई पटक उद्धृत गरेकी छन् ।
विश्वव्यापी आर्थिक संकटको बेला सन् २००६ मा पनि कम्पनीले कर्मचारीहरूको मोबाइल फोनको प्रयोग कम गर्ने, क्याफे तथा माइक्रो किचन (micro kitchen) को बजेट कटौती गर्ने जस्ता अनेकौं उपायहरू अपनाएको थियो । अहिले पनि कम्पनीले त्यति बेलाको गल्तीहरूबाट पाठ सिकेर अन्यत्र पनि खर्च कटौती तीव्र पारेको छ ।
कम्पनीले कर्मचारीहरूले प्रयोग गर्ने ल्यापटप, डेस्कटप पीसी (desktop PC) र मनिटर (monitors) फेर्न बन्द गरेको छ । उपकरण कति-कति समयमा परिवर्तन गर्ने भन्ने नीति पनि फेरिएको छ । यसअघि कम्पनीले कर्मचारीहरूलाई एप्पल म्याकबूक (Apple Macbook) चलाउन दिन्थ्यो । अब भने बाह्य खर्च घटाउन बाइडिफल्ट क्रोमबुक भएको ल्यापटप अर्थात कम्पनी आफैले बनाएको ल्यापटप दिइनेछ ।
अफिसभित्रै भएको बेलामा मोबाइल फोनमा खर्च गर्न पाइने छैन । हजार डलरभन्दा बढीको सामान चाहिए कर्मचारीले निर्देशक वा सोभन्दा माथिको अनुमति लिनु पर्नेछ । अहिले कम्पनीहरू प्रिन्ट स्टेशनमा स्ट्याप्लर र टेप उपलब्ध गराउन बन्द गरिएको छ ।
अबदेखि यस्ता सामान चाहिएमा रेसेप्शनबाट मागेर लिनुपर्नेछ । कम्पनीले कर्मचारीलाई उपलब्ध गराउँदै खाएको अन्य सेवामा पनि कटौती गरेको छ । कम्पनीले उपलब्ध गराउने सेवा सुविधा, लाभ र कार्यालय सुविधामा पनि मापदन्ड कडा बनाइएको छ । कम्पनीले सोमवार र शुक्रवार Cafe बन्द गर्न सक्ने बुझिएको छ ।
कम्पनीले खासै धेरै प्रयोगमा नआएको सेवाहरू बन्द गर्ने भएको हो । कम्पनीले हालै मात्रै कार्यालयभित्र कर्मचारीहरूका लागि उपलब्ध गराइएको अन–साइट मसाज (On-site massage) थेरापिष्टहरूलाई समेत कामबाट निकालेको थियो । एजेन्सी