केही समयअघिसम्म रू. ३ सयको हाराहारीमा स्थिर रहेको नेपाली शेयर बजारमा तत्काल सुधार गर्न शेयर बाइब्याक (कम्पनी आफैले आफ्नो शेयर किन्न पाउने) को व्यवस्था कार्यान्वयन गर्ने माग गरेका थिए । त्यो मागमा अधिकृतहरूले विचारविमर्श थाल्न नपाउँदै शेयर बजारमा अचानक वृद्धि शुरू भएपछि त्यो विषय पनि सेलाएजस्तै भएको छ । तर, लगानीकर्ता भन्छन्, ‘बजारमा देखिएको यो सुधारलाई दिगो बनाउन पनि शेयर बाइब्याक व्यवस्था आवश्यक छ ।’
कम्पनीको शेयरमूल्य अंकित मूल्यभन्दा तल झरेको अवस्थामा ती शेयर सम्बन्धित कम्पनीले नै खरीद गरिदियो भने बजारमा सो कम्पनीको शेयर आपूर्ति घटेर त्यसको शेयरमूल्यमा वृद्धि हुन्छ । यही तर्कसहित यसअघि नेपाल इन्भेष्टर्स फोरम, नेपाल धितोपत्र लगानीकर्ता संघ र जनरल इन्भेष्टर्स एशोसिएशनले संयुक्त रूपमा नेपाल धितोपत्र बोर्ड (सेबोन)समक्ष शेयर बाइब्याकको व्यवस्था गर्न आग्रह गरिसकेका छन् ।
निश्चित मापदण्ड तोकेर त्यसका आधारमा शेयर बाइब्याक गर्न पाउने व्यवस्था खुला गर्नुपर्छ भन्ने लगानीकर्ताको माग छ । शेयर बाइब्याक गर्दा कम्पनीको पूँजीकोष वा ‘रिजर्भ’ र शेयर संख्या घट्छ । जुन कम्पनीसँग नगद रिजर्भ पर्याप्त हुन्छ, ऊसँग मात्र शेयर बाइब्याक गर्ने क्षमता हुन्छ । धितोपत्रको बजार मूल्य सम्बन्धित कम्पनीको वित्तीय अवस्थाका साथै अन्य बाह्य तत्त्वहरू (राजनीतिक अवस्था, बजारको पहुँच आदि) ले पनि प्रभाव पार्ने भएकाले बजार मूल्यका आधारमा मात्र उक्त कम्पनीको मूल्यांकन गर्नु हुँदैन ।
वर्ष ६, अंक २३८, आइतवार, ३१ वैशाख, २०६९
