राज्य व्यवस्थाप्रतिको अपनत्व र स्वामित्व बढाउन एवं शासनको सुखद अनुभूति गराउन विभिन्न कालखण्डमा संविधान, शासन, सरकार, संरचना र संयन्त्रसमेत परिवर्तन हुँदै आएका छन् । एकात्मक राज्यव्यवस्थाले सृजना गरेका सबै विभेद र उत्पीडनको अन्त्य गरी दिगो शान्ति, सुशासन, विकास र समृद्धिको आकांक्षा पूरा गर्न संघीय शासन प्रणालीको अभ्यास गरिएको छ ।