काठमाडौं । बजारको अधिक तरलता उठाउन नेपाल राष्ट्र बैंकले मंगलवार जारी गरेको रिभर्स रिपोमा मागभन्दा बढीका लागि आवेदन परेको छ । केन्द्रीय बैंकले २० अर्ब रुपैयाँ बराबरको रिभर्स रिपोका लागि बोलकबोल आ≈वान गरेकोमा २८ अर्ब ८० करोड रुपैयाँका लागि आवेदन परेको छ ।
मंगलवारको रिभर्स रिपोमा ११ ओटा बैंक तथा वित्तीय संस्थाले ६१ ओटा बोलकबोल पेश गरेका थिए । जसमा अधिकत ५ दशमलव ३७ प्रतिशत र न्यूनतम ४ दशमवल ४९ प्रतिशत ब्याजदर बोलकबोल भएकोमा औसत ५ दशमलव शून्य ५ प्रतिशत ब्याजदर कायम भएको छ ।
चालू आर्थिक वर्ष (आव)मा जारी भएको यो तेस्रो रिभर्स रिपो हो । चालू आवको माघमा ५ अर्बको रिभर्स रिपो जारी भएकोमा असारको ७ र १० गते गरी २३ अर्ब १० करोड रुपैयाँ बराबरको जारी भएको थियो ।
मौद्रिक नीतिमा अन्तरबैंक कारोबारको औसत ब्याजदर नीतिगत दरको तुलनामा २ प्रतिशतभन्दा बढी बिन्दुले तलमाथि भएमा रिपो/रिभर्स रिपो जारी गर्ने प्रावधान छ । हाल नीतिगत दर ७ प्रतिशत तोकिएको छ ।
वित्तीय प्रणालीमा उच्च तरलतासँगै अन्तरबैंक कारोबारको ब्याजदर आइतवार ३ दशमलव ४२ प्रतिशतमा झरेको छ । आइतवारसम्म बैंक, वित्तीय संस्थाहरूले ५६ खर्ब १३ अर्ब निक्षेप संकलन गरी ४८ खर्ब ६२ अर्ब कर्जा लगानी गरेका छन् । अघिल्लो दिनको तुलनामा ५ अर्ब निक्षेप थपिँदा कर्जा प्रवाह स्थिर छ ।
निक्षेप वृद्धिको तुलनामा कर्जा प्रवाह नहुँदा बैंकहरूको औसत कर्जा–निक्षेप अनुपात (सीडी रेसियो) पनि ८३ दशमलव ४७ प्रतिशतमा झरेको छ । ९० प्रतिशतसम्म सीडी रेसियो कायम गरी कर्जा प्रवाह गर्न पाउने व्यवस्थाअनुसार बैंकहरूसँग साढे ३ खर्ब रुपैयाँभन्दा बढी कर्जा प्रवाह गर्न सक्ने क्षमता रहेको छ ।
पछिल्लो समय बैंकहरूमा तरलताको अवस्था सहज भए पनि कर्जा विस्तार गर्न सकेका छैनन्, जसले गर्दा उनीहरू सरकारी ऋणपत्रलगायत अल्पकालीन लगानीमा केन्द्रित छन् । फलस्वरूप ट्रेजरी बिल्स, अन्तरबैंक कारोबारलगायत अल्पकालीन ब्याजदर घटिरहेको छ । सरकारी ऋणपत्र टे«जरी बिल्सको ब्याजदर ५ प्रतिशतभन्दा तल झरेको छ ।
