पुस १५, म्याग्दी । म्याग्दीका सुन्तला उत्पादक किसानलाई यतिबेला सुन्तला विक्री गर्न भ्याइनभ्याई छ । सुन्तला खरीद गर्न व्यापारी गाउँ–गाउँमा रहेका सुन्तला बगैँचामा नै आउन थालेपछि किसानले घरबाट नै सुन्तला विक्री गरेर लाखौं रुपैयाँ आम्दानी गरिरहेका छन् ।
बेनी नगरपालिका–४ बास्कुनाका तिलक गुरुङले रू. पाँच लाखमा आफ्नो सुन्तला बोटबाटै विक्री गरे । पोखराबाट आएका व्यवसायीले गुरुङको ६० ओटा बोटमा फलेको सुन्तला रू. पाँच लाखमा खरीद गरेका हुन् ।
गुरुङको मात्रै होइन, बास्कुनाका १९ घरधुरीको सुन्तला बोटबाटै प्रतिकिलो रू. ६५ का दरले विक्री भएको छ । पोखराबाट सुन्तला खरीद गर्न गएका व्यापारीले बास्कुनाका सुन्तला बोटबाटै खरीद गरेको बास्कुना सुन्तला किसान समूहमा पनि आवद्ध रहेका किसान गुरुङले बताए ।
गाउँका अन्य सबै घरका सुन्तला व्यापारीले खरीद गरी लगिसके पनि उनको सुन्तला भनै अझै निर्यात हुने क्रममा छ । ‘यो वर्ष मेरो बगैँचामा करीब रू. छ लाखको सुन्तला फलेको अनुमान गरेको छु, केही सुन्तला निर्यात भयो, बाँकीलाई समेत केही दिनमै बिक्री गर्ने योजना बनाएको छु,’ उनले भने ।
वैदेशिक रोजगारी त्यागेर २०५९ सालमा गाउँ फर्किनुभएका गुरुङले गाउँमा धानखेती छोडेर व्यावसायिक रुपमा सुन्तलाखेती शुरु गरेका थिए । करीब १३ रोपनी खेतमा सुन्तला रोपेका गुरुङको बगैँचामा अहिले ३५० बोटले फल दिन्छन् भने करीब ४०० नयाँ बोट रोपेका छन् । बास्कुनामा रहेका १९ घरधुरीले नै अहिले सुन्तला खेतीलाई व्यावसायिक बनाएका छन् । सबैजसोले धान, कोदो र मकैखेती हुने खेतबारीमा सुन्तलाका बोट रोपेका छन् ।
त्यसैगरीे बेनी नगरपालिका–३ भकिम्लीको राखु गाउँका किसानलाई पनि यतिबेला सुन्तला विक्री गर्न भ्याइनभ्याई छ । करीब ५० घरधुरीको बसोबास रहेको राखु गाउँमा सबैजसोले सुन्तला खेती गरेका छन् ।
गाउँघरमा रोपिएका १२ हजारभन्दा बढी सुन्तलाका बिरुवामध्ये अहिले नौ हजार जतिले फल दिन थालेको स्थानीयवासी मनकुमारी पुनले बताए । गतवर्ष पुनले सुन्तला विक्रीबाट रू. तीन लाख आम्दानी गर्दा गाउँमा रू. ३३ लाखभन्दा बढी नगद भित्रिएको थियो ।
‘केही दिनयता १५ जनाले निरन्तर सुन्तला टिपिरहेका छन्, अझै १५ दिन सुन्तला टिप्नमै लाग्छ, यहाँ टिपेको सुन्तलालाई पोखरा र काठमाडौैंका व्यवसायीसँग सम्पर्क गरी निर्यात गर्छौं, यो वर्ष गाउँबाट झण्डै रू. ४० लाखभन्दा बढी मूल्यको सुन्तला निर्यात हुने अनुमान गरेका छौं’ पुनले भने ।
बास्कुना र राखुमा मात्रै होइन, यतिखेर जिल्लामा सुन्तला उत्पादन भएका ठाउँमा किसानले धमाधम सुन्तला विक्री गरिरहेका छन् । अधिकांश बगैँचामा पोखरा, काठमाडौं र धादिङका व्यवसायीले बोटबाटै सुन्तला खरीद गर्ने गरेका छन् ।
रघुगंगा गाउँपालिका–१ बेगखोलाको घाप्पामा रहेका १६ घरधुरीले समेत बोटबाटै सुन्तला विक्री गरेका छन् । स्थानीयवासी र बाहिरबाट आएका व्यापारीलाई स्थानीयवासीले बोटबाटै सुन्तला विक्री गरेका हुन् । अहिले बोट नै ठेक्का लिएर खरीद गरेकाले धमाधम सुन्तला टिपेर लैजाने गरेको स्थानीयवासी खिम फगामीले बताए ।
घाप्पामा सुन्तला खेतीबाट आम्दानी हुन थालेपछि किसानले खेती हुनेबारीमै व्यावसायिक रुपमा सुन्तला खेतीलाई विस्तार गर्दै लगेका छन् । जिल्ला कृषि ज्ञान केन्द्र म्याग्दीको तथ्यांकअनुसार म्याग्दीमा २६५ जना किसानले सुन्तला खेतीलाई व्यावसायिक बनाएका छन् । ६१६ हेक्टर क्षेत्रफलमा गरिएको सुन्तला खेतीबाट वार्षिक दुई हजार २३५ दशमलव ६ मेट्रिक टन सुन्तला उत्पादन हुने गरेको छ ।
जिल्लाबाट रू. सात करोड ५० लाख बराबरको सुन्तला निर्यात हुने गरेको कृषि ज्ञान केन्द्र म्याग्दीले जानकारी दिएको छ । जिल्लामा उत्पादन भएको सुन्तलामध्ये ठूलो हिस्सा पोखरा, काठमाडौं, नवलपरासीलगायत ठूला बजारमा निर्यात हुँदै आएको छ ।
म्याग्दीमा बेनी नगरपालिकासहित बरङजा, अर्मन, ओखरबोट, देवीस्थान, बिम, मुदी, ताकम, मराङ, भगवती, पिप्ले, बेग, भुरुङ तातोपानी, दोबा, हिस्तान, घार, दाना, नारच्याङलगायतका क्षेत्र सुन्तला खेतीका लागि पकेट क्षेत्र मानिन्छन् । रासस
.jpg)
