चिस्यान केन्द्र नहुँदा समस्या

जिल्लामा चिस्यान केन्द्रको व्यवस्था नहुँदा कृषकलाई स्याउ भण्डारण गर्न समस्या भएको छ । कृषकले स्याउ उत्पादन गरेर राम्रो आम्दानी गर्दै चिस्यान केन्द्र नहुँदा उत्पादित स्याउ सस्तो मूल्यमा एकै पटक बिक्री गर्न बाध्य भएका हुन् । छायानाथ रारा नगरपालिका–४, ताल्च रितु नर्सरी फार्मका सञ्चालक किसान मणिचन्द्र भामले जिल्लाकै कृषि क्षेत्र हेर्ने जिल्लाको कृषि विकास कार्यालय र प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकीकरणले स्याउ भण्डारण र सङ्कलनसम्बन्धी तालिमसमेत नदिएको किसानको गुनासो छ । भण्डारण व्यवस्थित हुन सके बेमौसममा पनि स्याउ बिक्री गर्न सकिने उहाँको अपेक्षा छ ।

सम्बन्धित सामग्री

ढकमक्क फुल्न थाले सयपत्री, चिस्यान केन्द्र नहुँदा समस्या

दाङ । वाणगङ्गा नगरपालिका कपिलवस्तुका भाष्कर पंगेनी र दशरथ साउदले घोराही उपमहानगरपालिका-१५ भरतपुरमा व्यावसायिक सयपत्री फूलखेती गरेका छन् । उनको फूलखेतीमा पुग्ने जो कसैको मन आनन्दित हुन्छ । कतिपयले आइपुग्ने बित्तिकै सेल्फी खिच्ने गर्छन् । तिहार लक्षित सयपत्रीले फूलबारी पहे‍ंलै भएका छन् । भास्करसँगै प्राविधिक सहायक दशरथ साउद पनि फूलखेतीमा लागेका छन् । कृषि प्राविधिक […]

३० टन क्षमताको शीत भण्डार

खोटाङको दिक्तेल रुपकोट मझुवागढी नगरपालिका–१४ वुइपामा हप्ताको हरेक शुक्रबार साप्ताहिक हटिया लाग्छ । हटियामा लाखौं रुपैयाँको कृषि उपज किनबेच हुन्छ । तर, शीत भण्डारको व्यवस्था नहुँदा वर्षौदेखि किसानलाई भण्डारणको समस्या रहँदै आएको थियो ।अब भने किसानले उक्त समस्याबाट राहत पाउने भएका छन् । वुइपामा जिल्लाकै पहिलो चिस्यान केन्द्र सञ्चालनमा आएको छ । दुई रोपनी सार्वजनिक […]

खोटाङमा कृषि उपज चिस्यान केन्द्र निर्माण

खोटाङ । संघीय सांसद निर्वाचन क्षेत्र पूर्वाधार विकास कार्यक्रमको सहयोगमा खोटाङमा कृषि उपज चिस्यान केन्द्र निर्माण गरिएको छ । किसानले उत्पादन गरेका कृषि उपज भण्डारण गर्ने उद्देश्यले जिल्लाको दिक्तेल रूपाकोट मझुवागढी नगरपालिकामा चिस्यान केन्द्र निर्माण गरिएको हो । दिक्तेल–१४ बुइपास्थित पञ्चदोबाटोमा चिस्यान केन्द्र निर्माणका लागि संघीय सांसद निर्वाचन क्षेत्र पूर्वाधार विकास कार्यक्रम र नगरपालिकाले सहयोग गरेका छन् । संसद निर्वाचन क्षेत्र विकास कोष तथा नगरपालिकाको आर्थिक तथा प्राविधिक सहयोगमा ३० टन भण्डारण क्षमताको चिस्यान केन्द्र निर्माण गरिएको नगरपालिकाले जानकारी दिएको छ । सांसदले खर्च गर्न पाउने गरी बजेटमार्फत दिइने निर्वाचन क्षेत्र विकास कार्यक्रमको रकम जथाभावी खर्च भइरहेको भन्दै आलोचना हुने गरेकोमा खोटाङमा चिस्यान केन्द्र निर्माणमा खर्च गरेपछि प्रशंसा भइरहेको छ । स्थानीय पूर्वाधार साझेदारी विकास कार्यक्रमको ५० लाख र नगरपालिकाको ४० लाख रुपैयाँ लागतमा निर्माण गरिएको चिस्यान केन्द्र शुक्रवारदेखि सञ्चालनमा ल्याइएको छ । लाखौंको कृषि उपज कारोबार हुने बुइपास्थित पञ्चदोबाटोको शुक्रबारे हटियामा यसअघि चिस्यान केन्द्र नहुँदा किसानलाई भण्डारणमा ठूलो समस्या हुँदै आएको थियो । वर्षौंदेखि कृषकले भोग्दै आएको भण्डारण सम्बन्धी समस्या चिस्यान केन्द्र सञ्चालनमा आएसँगै अन्त्य भएको बुइपाका वडाध्यक्ष दिनेश राईले बताए । चिस्यान केन्द्रमा किसानले उत्पादन गरेका कृषि उपज न्यूनतम मूल्यमा भण्डारण गरेर राख्ने र बाहिरी जिल्लामा समेत निकासी गर्ने योजना बनाइएको छ । चिस्यान केन्द्रमा भण्डारण गरेर राखिएका हरियो तरकारी १ महीनासम्म र फलफूल चारदेखि ६ महीनासम्म सुरक्षित रहने बताइएको छ । किसानको उत्पादनको सुरक्षा र मूल्यमा स्थिरता कायम गर्ने अवधारणा अनुरूप चिस्यान केन्द्र निर्माण गरेर सञ्चालनमा ल्याइएको नगरपालिकाको भनाइ छ । रासस

पर्वतमा निर्माणाधिन चिस्यान केन्द्र साढे चार वर्षदेखि अलपत्र

पुस ८, पर्वत । पर्वतको मोदी गाउँपालिका वडा नं. २ देउपुरमा निर्माणाधिन कोल्ड स्टोर विगत साढे चार वर्षदेखि अलपत्र बनेको छ । आर्थिक वर्ष ०७३/७४ सालमा रू. ५ करोडको लागतमा निर्माण शुरु भएको कोल्ड स्टोरले पूर्णता पाउन नसकेको हो । बेसिजनमा सुन्तला र आलु लगायत फलफुल र तरकारीलाई बजारमा पठाउने गरी रू. ५ करोड रुपैयाँ लागत अनुमान गरी कोल्डस्टोर निर्माणको अवधारणा ल्याइएको थियो । २ तलाको कोल्डस्टोर निर्माण योजना तीनै तहका सरकारवाट पर्याप्त बजेट निकासा नहुँदा अलपत्र बनेको हो ।  स्थानीय खेमबहादुर र बुद्धिकुमारी हमालको जग्गामा निर्माण थालिएको कोल्ड स्टोर एक तला बनेपछि अलपत्र बनेको छ । हमाल दम्पतीका नाममा रहेको जग्गा रकम निकासा आएपछि भुक्तानी गर्ने सहमतिमा कोल्डस्टोर निर्माण गर्ने सम्झौता भएर एक तल्ला निर्माण गरिए पनि अहिले अपूर्ण संरचना समेत जीर्ण बनेको छ । स्थानीय प्रेमबहादुर हमाल, मानबहादुर पौडेल र मनोजकुमार शर्माको रोहवरमा हमाल दम्पतीको ७ आना १ दाम जग्गा रू. १३ लाख ५० हजार रुपैयाँमा खरीद गर्ने गरी तमसुक लेखिएको थियो । २०७४ वैशाख १७ मा लेखिएको तमसुकमा उक्त जग्गा गंगा तिमिल्सिनाको नाममा सोही वर्षको जेठ १५ भित्र पास गर्ने उल्लेख छ ।  हमाल दम्पती दिन गन्दै बसिरहनुभएको भएपनि त्यस्ता जेठ १५ अहिलेसम्म ४ ओटा गइसकेका छन् । न जग्गा पास भएको छ न रकम नै पाएका छन । निर्माण समिति अध्यक्ष गंगा तिमिल्सिनाले इस्टिमेट अनुसारको बजेट नआएका कारण भवन निर्माणलगायत सबै काम अलपत्र परेको बताईन् । तिमिल्सिनाका अनुसार शुरुको वर्ष रू. ५० लाख विनियोजन गर्ने सम्झौता भएको थियो । तर रू. २४ लाखभन्दा आएन । ‘क्रमिक रूपमा बजेट आउँछ भन्ने थियो । २४ लाख विनियोजन भएपछि काम शुरु गरिहाल्यौं,’ उनले भनिन्, ‘इस्टिमेटअनुसार बजेट नआएपछि काम अघि बढ्न नसकेको हो । पैसा छिट्टै आउँछ भनेकाले कागज गरेर जग्गा लिने सम्झौता भएपनि रकम निकासा नआएपछि समस्या भएको उनको भनाइ छ । दुईतले कोल्डस्टोर निर्माण कार्य एक वर्षमा सक्ने लक्ष्य थियो । तर लक्ष्यअनुसार काम गर्न बजेट अभाव भएपछि निर्माणकै क्रममा एक तलाको ढलान गरेर अलपत्र छोडिएको छ । बनेको संरचना पनि अहिले खण्डहर बनेको छ ।   समयमै निर्माण सम्पन्न भएको भए अहिलेसम्म प्रयोगमा आइसक्थ्यो । ‘हामीले कौडीका भाउमा सुन्तला बेच्नुपरेको छ,’ स्थानीय दाताराम चापागाईं भने, ‘कोल्डस्टोर भइदिएको भए अहिले टिपेका सुन्तला फागुन÷चैतमा डेढ सय रुपैयाँ किलोमा विक्री हुने थिए ।’  देउपुर पर्वतकै सुन्तला पकेट क्षेत्र हो । अहिले ४०–५० रुपैयाँ प्रतिकिलोमा विक्री गर्नुपर्ने सुन्तला चैतसम्म राख्नसके पाँच गुणासम्म बढी मूल्य पाइने आशामा किसान रहेका छन् । कोल्डस्टोर निर्माणका लागि स्थानीयले मोदी गाउँपालिका, प्रदेश र केन्द्रसम्मै गुहारेका छन् । तर अहिलेसम्म बजेट निकासा हुने कतैबाट आशलाग्दो खबर नपाइएको वडाध्यक्ष विकास तिमिल्सिनाले बताए ।   गाउँपालिका अध्यक्ष प्रेम शर्मा पौडेलले भने कोल्डस्टोर अन्तै बनाउने तयारी भएको बताए । २ वर्षअघिको गाउँसभाले कोल्डस्टोर निर्माणका लागि रू. ५० लाख रुपैयाँ बजेट विनियोजन गरेको थियो । तर उक्त स्थानमा जग्गा अपुग भएकोले अन्यत्र खोज्ने भनिए पनि काम हुन सकेको छैन । उक्त जग्गामा बनेको भवनलाई निरन्तरता दिने वा अन्यत्र सुविधासम्पन्न कोल्डस्टोर बनाउने भन्ने विषयमा सामान्य छलफल भए पनि निचोडमा पुग्नेगरी काम नभएको पौडेलले बताए ।  ‘यो विषय बेलाबेला उठ्दै सेलाउँदै गरेको छ,’ उनले भने, ‘त्यसैलाई निरन्तरता दिँदा जग्गा कमी हुने, जग्गाधनीलाई पैसा दिनुपर्ने लगायत कुरा छन् । अन्यत्रै सार्वजनिक जग्गा खोजेर बनाउने छलफल चलेको छ ।  निर्णयमा पुगिएको छैन ।’  पर्वत जिल्लाका किसानले आलुको बीउ, सुन्तला, मकै, धानलगायत फसल पोखराका कोल्डस्टोरमा भण्डारण गर्न प्रतिक्विन्टल २ हजार रुपैयाँसम्म भाडा तिर्दै आएका छन् । कोल्ड स्टोर निर्माणका लागि राजनीतिक नेतृत्वले चासो दिनुपर्ने किसानहरुको माग रहेको छ ।