आईएमई लाइफ इन्स्योरेन्सको आईपीओ भोलिदेखि, कस्तो छ कम्पनीको समग्र अवस्था ? [भिडियोसहित]

काठमाडौं । आईएमई लाइफ इन्स्योरेन्सले सर्वसाधारणमा भोलि (बुधवार)देखि आईपीओ विक्री गर्दैछ । कम्पनीले प्रतिकित्ता रू. १०० अंकित मूल्यमा प्रिमियमबापत रू. १३६ दशमलव ९१ थप गरी प्रतिकित्ता रू. २३६ दशमलव ९१ मा सर्वसाधारणका लागि आईपीओ विक्री गर्न लागेको हो । कर्मचारीहरूमा भने कम्पनीले प्रतिकित्ता रू. १०० अंकित मूल्यमै आईपीओ विक्री गरेको छ ।  जारी पूँजी रू. ४ अर्बको ३० प्रतिशतले हुने १ करोड २० लाख कित्ता आईपीओ सर्वसाधारणमा विक्री गर्न कम्पनीले नेपाल धितोपत्र बोर्डबाट अनुमति पाएको थियो । कम्पनीले १२ लाख कित्ता आईपीओ भने वैदेशिक रोजगारीमा रहेका नेपालीमा विक्री गरिसकेको छ । वैदेशिक रोजगारीमा रहेका नेपालीमा असार १ देखि १५ गतेसम्म आईपीओ विक्री गरिएको थियो । कम्पनीका कर्मचारीलाई ६ लाख कित्ता र सामूहिक लगानी कोषहरूका लागि ६ लाख कित्ता आईपीओ सुरक्षित गरी बाँकी ९६ लाख कित्ता भने आम सर्वसाधारणलाई सार्वजनिक निष्कासनमा ल्याइएको हो । सर्वसाधारणमा जारी हुने आईपीओ ९ लाख ६० हजार योग्य आवेदकहरूले १० कित्ताका दरले हात पार्नेछन् । सर्वसाधारण लगानीकर्ताहरूले कम्पनीको आईपीओ खरीदका लागि न्यूनतम १० कित्तादेखि अधिकतम १० हजार कित्तासम्म माग गर्न सक्नेछन् । आईपीओ विक्री अवधि छिटोमा असार २४ गतेसम्म र ढिलोमा साउन ४ गतेसम्मका लागि तोकिएको छ । मागबमोजिम आवेदन प्राप्त भएमा छिटो अवधि असार २४ गतेसम्म मात्र कम्पनीको आईपीओ विक्रीमा हुनेछ ।  कम्पनीको शेयर निष्कासन तथा विक्री प्रबन्धकमा सिभिल क्यापिटल लिमिटेड छ । विक्री प्रबन्धकसँगै आईपीओ खरीदका लागि नेपाल धितोपत्र बोर्डबाट अनुमति प्राप्त सम्पूर्ण आस्बा सदस्य बैंक तथा वित्तीय संस्था र तिनका तोकिएको कार्यालयसँगै मेरो शेयर सफ्टवेयरमार्फत पनि आवेदन दिन सकिने व्यवस्था छ ।  आईपीओ निष्कासनका लागि गराइएको रेटिङमा केयर रेटिङ नेपालले समयमै वित्तीय दायित्व पूरा गर्न सक्षम रहेको मध्यम स्तरको सुरक्षित कम्पनीको संकेत गर्ने केयर एनपी त्रिपल बी इस्यूअर रेटिङ प्रदान गरेको छ । केयर रेटिङ्ग नेपालले केयर एनपी ट्रिपल ए इस्यूअरदेखि केयर एनपी डी इस्यूअरसम्मको रेटिङ्ग प्रदान गर्छ । केयर एनपी ट्रिपल ए इस्यूअर रेटिङ्गले कम्पनीको वित्तीय दायित्व वहन गर्ने क्षमतामा बलियो आधार रहेको संकेत गर्दछ भने केयर एनपी डी इस्यूअर रेटिङ्गले कम्पनीको वित्तीय दायित्व वहन गर्ने क्षमतामा कमजोर आधार रहेको संकेत गर्दछ । कम्पनीको परिचय २०६४ असोज १५ गते कम्पनी रजिष्ट्रारको कार्यालयमा पब्लिक कम्पनीको रूपमा दर्ता भएको आईएमई लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनी लिमिटेडले २०७३ मंसिर २१ गते कारोबारका लागि स्वीकृति प्राप्त गरेको थियो । तत्कालीन बीमा समितिबाट जीवन बीमा व्यवसाय सञ्चालन गर्न कम्पनीले २०७४ असार २० गते अनुमति पाएको थियो । कम्पनीले नयाँ जीवन बीमा कम्पनीको रूपमा २०७४ भदौ १ गतेदेखि कारोबार शुरू गरेको हो ।  यस कम्पनीमा ग्लोबल आइएमई बैंक, आइएमई जनरल इन्स्योरेन्स, आइएमई, हाथवे इन्भेष्टमेन्ट नेपाल, एशियन डिष्ट्रिब्यूटर्स प्रालिजस्ता प्रतिष्ठित कम्पनीहरूको संस्थापक लगानी  छ । यस कम्पनीले स्थापनाकालदेखि नै मुनाफा आर्जन गर्न सफल भएको छ ।  कम्पनीको मुख्य उद्देश्य नेपालमा प्रतिष्ठित बीमा कम्पनीको रूपमा स्थापित भई बीमा सेवा उपलब्ध गराउनुका साथै बीमितहरू तथा कम्पनीका लगानीकर्तालाई उचित प्रतिफल प्रदान गर्नु रहेको छ । कम्पनीमा कार्यरत कर्मचारीहरूको दक्षता अभिवृद्धि गरी बीमा बजारमा एक अग्रणी बीमा कम्पनीको रूपमा अघि बढ्ने पनि कम्पनीको उद्देश्य छ । रजिष्टर्ड कार्यालय हाथवे कम्प्लेक्स लैनचौर, काठमाडौंमा रहेको कम्पनीले ८३ ओटा शाखा कार्यालय र ५७ ओटा उप शाखा कार्यालयमार्फत सेवा प्रदान गरिरहेको छ । पछिल्लो समय कम्पनीले थप एक शाखा कार्यालय र ८ उपशाखा कार्यालय खोल्न नियामक निकाय नेपाल बीमा प्राधिकरणबाट स्वीकृति पाएको छ । पूँजी संरचना यस कम्पनीको अधिकृत पूँजी रू. ५ अर्ब छ भने जारी पूँजी रू. ४ अर्ब छ । हाल संस्थापक तर्फबाट चुक्ता भएको पूँजी रू. २ अर्ब ८० करोड रहेको कम्पनीले सर्वसाधारणमा समेत आईपीओ विक्री तथा बाँडफाँटपछि चुक्ता पूँजी रू. ४ अर्ब कायम गर्नेछ ।  जीवन बीमा कम्पनीका लागि नेपाल बीमा प्राधिकरणले गरेको व्यवस्थाबमोजिम चुक्ता पूँजी रू. ५ अर्ब कायम गर्नुपर्नेछ । सर्वसाधारणमा आईपीओ जारीपछि कम्पनीलाई थप रू. १ अर्ब पूँजी आवश्यक हुन्छ । चालू आर्थिक वर्ष ०७९÷८० भित्र रू. ५ अर्ब चुक्ता पूँजी कायम गर्ने प्रक्षेपित योजना कम्पनीको छ । यस आधारमा चालू आर्थिक वर्षको मुनाफाबाट बोनस शेयर वितरण गर्ने कम्पनीको योजना रहेको बुझ्न सकिन्छ ।  वित्तीय अवस्था अघिल्ला तीन आर्थिक वर्षको सञ्चित नाफाको अवस्था हेर्दा कम्पनीले निरन्तर नाफा बढाएको देखिन्छ । आर्थिक वर्ष ०७६/७७ मा रू. ४३ करोड ७६ लाखभन्दा बढी सञ्चित नाफा गरेको कम्पनीले आर्थिक वर्ष ०७७÷७८ मा रू. ७३ करोड ५१ लाखभन्दा बढी सञ्चित नाफा गरेको थियो । आर्थिक वर्ष ०७८/७९ सम्म भने कम्पनीले रू. १ अर्ब ७ करोडभन्दा बढी सञ्चित नाफा गरेको छ ।  वास्तविक वित्तीय विवरण अनुसार कम्पनीको प्रतिशेयर नेटवर्थ रू. १७६ दशमलव ५३ छ । चालू आर्थिक वर्षको चैत मसान्तसम्मको अपरिस्कृत वित्तीय विवरण अनुसार कम्पनी रू. १ अर्ब २६ करोडभन्दा बढी सञ्चित नाफामा छ । चालू आर्थिक वर्षको अन्त्यसम्म कम्पनीले रू. २ अर्ब १ करोडभन्दा बढी सञ्चित नाफा गर्ने प्रक्षेपण गरेको छ ।  सञ्चालक समिति हाल कम्पनीमा चार सदस्यीय सञ्चालक समिति छ । कम्पनीको सञ्चालक समितिको अध्यक्षमा रामहरि अर्याल छन् । संस्थापक तर्फको ५० हजार कित्ता शेयर स्वामित्व कायम गरेका अध्यक्ष अर्याल २०७४ असार २० गतेदेखि अध्यक्षको जिम्मेवारीमा छन् । अध्यक्ष अर्याल नेपाल राष्ट्र बैंकको पूर्वसञ्चालक हुन् । त्यस्तै कम्पनीको सञ्चालकहरूमा दीप चन्द्र रेग्मी, उषा ढकाल र विनोद के.सी छन् । विनोद केसी स्वतन्त्र सञ्चालकको रूपमा छन् । कति पाउला खुला मूल्य ? कम्पनीले प्राथमिक बजारमा विक्री गरेको आईपीओ कारोबारका लागि धितोपत्र दोस्रो बजारमा सूचीकृत गराउनेछ । सूचीकृत भएको दोस्रो कारोबार दिनदेखि कारोबार योग्य हुने कम्पनीको आईपीओको पहिलो कारोबार मूल्य बजार सञ्चालकले निर्धारण गर्नेछ । हाल दोस्रो बजार सञ्चालकको रूपमा नेपाल स्टक एक्सचेन्ज (नेप्से) छ । नेप्सेले कम्पनीको वास्तविक प्रतिशेयर नेटवर्थको आधारमा तीन गुणासम्मको मूल्य रेञ्ज पहिलो कारोबारका लागि तोक्ने गर्दछ । यसर्थ कम्पनीको वास्तविक प्रतिशेयर नेटवर्थको आधारमा उसले न्यूनतम प्रतिकित्ता रू. १७६ दशमलव ५३ पैसादेखि अधिकतम प्रतिकित्ता रू. ५२९ दशमलव ५९ पैसासम्मको मूल्य रेञ्ज पाउने देखिन्छ ।