कोरोनाका कारण पर्यटन व्यवसाय थलिए पनि पा“चतारेसहित विभिन्न स्तरका होटेलहरू खुल्ने क्रम रोकिएको छैन । शनिवार अन्तरराष्ट्रिय चेन ब्रान्ड हायात प्लेस होटेल थपिएको छ । यसले नेपालमा पर्यटन व्यवसायले चा“डै नै पुनर्जीवन पाउने आशा व्यवसायीमा रहेको कुरालाई पुष्टि हुन्छ ।
अहिले केही होटेल र ट्राभल एजेन्सीहरूले एक्लाएक्लै पर्यटन ल्याउन काम गरिरहेको पाइन्छ । तर, सामूहिक प्रयासविना पर्यटनले राम्रो गति लिइहाल्ने अवस्था भने छैन ।
हायात प्लेसको निर्माण ६ वर्षअघि नै थालिएको हो । हायात प्लेसमात्रै होइन, कोरोना कालमै अन्य होटेलहरू पनि निर्माण सम्पन्न भएका छन् र कतिपय होटेल निर्माणाधीन पनि छन् । नेपालमा पछिल्लो समय तारे र बुटिक होटेलहरू खोल्ने क्रम तीव्र भएको पाइन्छ । तिनमा पनि अन्तरराष्ट्रिय चेनका ब्रान्ड होटेलहरूको संख्या बढ्दो छ । अहिले मेरियट, ताज, अलफ्ट, हिल्टन, शेराटन, फेयरफिल्ड, हायात, फ्रेन, स्वीस, क्राउनजस्ता अन्तरराष्ट्रिय व्यवस्थापनका ब्रान्डहरू नेपालमा कार्यरत रहेको पाइन्छ । १० वर्षअगाडि नेपालमा १० ओटामा सीमित रहेका पा“चतारे होटेलको संख्या अहिले १५ पुगिसकेको छ । चारतारे होटेलको संख्या ११ पुगिसकेको छ । पर्यटकस्तरका होटेलको संख्या ५ सय नाघेको छ । नेपालभर गरेर होटेलमा १० खर्बको हाराहारीमा लगानी भएको अनुमान छ । १० अर्बको लगानी गत आवमा मात्रै थपिएको देखिन्छ । अहिले होटेलका लागि ९ अर्बभन्दा बढी लगानीको प्रस्ताव आएको छ । यी सबै तथ्यले कोरोनापछि पर्यटनले लय लिन्छ भन्नेमा व्यवसायीहरू विश्वस्त रहेको देखाउ“छ । पर्यटनका लागि यो निकै शुभ सन्देश हो । सरकारले व्यवसायीको यो विश्वासलाई मर्न नदिन सकेसम्म प्रोत्साहनको नीति लिनुपर्छ । यी पूर्वाधारविना पर्यटनको कल्पना पनि गर्न सकि“दैन । त्यसैले निजीक्षेत्रको हौसलालाई बचाइराख्नु सरकारको दायित्व नै हो ।
बाह्य लगानीका लागि पनि राम्रो प्रतिबद्धता आएको देखिएकाले अन्तरराष्ट्रिय लगानीकर्तामा पनि पर्यटन व्यवसायले चाँडै गति लिने विश्वास रहेको देखाउ“छ । कोरोनाका कारण अझै केही वर्ष पर्यटन नतङ्ग्रने विश्लेषण भइरहँदा लगानीकर्ताको यो उत्साहले पर्यटन चाँडै नै लयमा फर्किने आशा जगाएको छ । सशस्त्र द्वन्द्वका बेला कतिपय देशमा पर्यटक आगमन शून्यमा गएको उदाहरण पनि छ । तर, नेपालमा भने द्वन्द्वकालमै पनि पर्यटक आगमन त्यसरी शून्यमा गएन । तैपनि त्यतिबेला कैयौं ठूला होटेल बन्द भए । पर्यटन व्यवसायीहरू पनि पलायन भए । कोरोना कालमा केही साना होटेललाई छाडेर बन्द नै गरेको भने पाइएको छैन । केही पर्यटन व्यवसायी पलायन भएको भनिए पनि त्यसको स्पष्ट आँकडा भने पाइएको छैन ।
त्यसैले अब पर्यटन व्यवसायलाई गति दिन सरकारी सक्रियता आवश्यक देखिएको छ र यसमा नयाँ रणनीति पनि जरुरी देखिन्छ । हुन त यत्तिकै बसे पनि पहिलाकै स्थितिमा नपुग्ला भन्न सकिँदैन तर सक्रियता देखाए चाँडै नै पुनरुत्थान हुने देखिन्छ । पुनरुत्थानका लागि कस्तो रणनीति तय गर्ने, कस्ता पर्यटन प्याकेज ल्याउने, प्रचारका लागि केकस्तो तरिका अपनाउनेजस्ता काम उल्लेखनीय रूपमा भएको पाइँदैन । पर्यटन पुनरुत्थानका लागि निजी र सरकारी दुवैका सामूहिक प्रयास आवश्यक छ । यसका लागि सरोकारका समूहबीच बृहत् अन्तरक्रिया र ठोस नीति बनाउन आवश्यक छ । अहिले केही होटेल र ट्राभल एजेन्सीहरूले एक्लाएक्लै पर्यटन ल्याउन काम गरिरहेको पाइन्छ । तर, सामूहिक प्रयासविना पर्यटनले राम्रो गति लिइहाल्ने अवस्था भने छैन ।
नेपालमा अत्यधिकलाई कोरोनाविरुद्ध खोप लगाइसकिएको र केही महीनाभित्रै सबैलाई खोप लगाइसक्ने लक्ष्य लिइएको छ । यस्तो अवस्थामा बाह्य पर्यटक आगमनका लागि गरिने प्रयासले सकारात्मक प्रभाव ल्याउने नै छ । अहिले भारतपछि अमेरिका र यूरोपका पर्यटकहरूको चहलपहल बढ्न थालेको छ । यसले गुणस्तरीय पर्यटकका लागि अवसरसमेत दिलाउन सक्ने देखिन्छ । तर, सरकार, व्यवसायी र पर्यटन बोर्डको सामूहिक प्रयास, प्रचार र प्रडक्टमा नवीन अभ्यास भने अपेक्षित छ । यसतर्फ सम्बद्ध सबैको ध्यान जानु जरुरी छ ।
