बसन्त खड्का, अर्घाखाँची ।
चुनढुंगा उत्खननका कारण अर्खार्खाचीको खाँची क्षेत्र दिन प्रतिदिन कुरुप बन्दै गएको छ । माहाभारत चुरे श्रृंखला अन्तरगतको धार्मिक तथा पर्यटकीय सुन्दर खाँचिकोटको तिनपाने लेकमा गरिएको चुनढुंगा उत्खनन् यस क्षेत्रको लागि भविस्यमा घातक बन्न सक्ने देखिएको छ ।
औद्योगिकिकरणको बहानामा तिनपानेमा उत्खनन् कार्य जारी छ । सिमित व्यक्ति तथा कम्पनीको आर्थिक फाइदाको लागि गरिएको प्रकृतिको दोहनले गम्भीर वातावरणीय असर पार्नसक्ने भन्दै स्थानीयले चिन्ता व्यक्त गरेका छन् ।
धार्मिक तथा प्राकृतिक सौन्दर्यता र प्रचुर पर्यटकीय सम्भावना बोकेको सो क्षेत्र दिनप्रतिदिन कुरुप बन्दै जानुमा जिल्लाका जनप्रतिनिधी र केही टाठा बाठा स्थानीयहरुको लाचारिपना देखिएको छ ।
केही वर्षअगाडि पनि नरपानीमा गरिएको उत्खनन् कार्य स्थानीयको व्यापक विरोधपछि बन्द गरिएको थियो । तर तिनपाने लेकको हकमा स्थानीय जनप्रतिनिधिको वेवास्ताका कारण जनताको विरोधलाई ठेकेदारहरुले अटेरी गरेका छन् । खानी सञ्चालकले केही व्यक्तिलाई विभिन्न प्रलोभनमा कब्जामा पार्न सफल भएको स्थानीयको गुनासो छ ।
खानी क्षेत्रबाट चौबिसै घण्टा आउने ध्वनि प्रदुषणले आफ्ना नाति नातिनाहरु भबिस्यमा बहिरा हुने हुनकी भन्ने चिन्ता रहेको स्थानीय हेमलाल पुरीले गुनासो गर्नुभयो । बिगत ६/७ वर्षदेखि चुनढुङ्गा खानीबाट निस्किएको धुलोका कारण खेतिपाती पूर्णरुपमा नस्ट भएको उहाँको भनाइ छ । पहिले आफू अग्रमोर्चामा आएर उत्खननको विरोध गर्दा पिटाइ खाएर ढाडको हड्डिमा असर परेको उहाँले बताउनुभयो ।
सरकारले एक सय गन्तव्य सूचिमा सूचिकृत गरेको सुपा देउराली नजिकैको यो सुन्दर क्षेत्रबाट खानी भन्दा पर्यटकीय पूर्वाधार विकास गर्ने हो भने प्रकृतिको संरक्षण गर्दै मनग्य आर्थिक फाइदा पनि लिन सक्ने देखिन्छ तर त्यस तर्फ कसैको ध्यान नजानु बिडम्बना भएको छ ।
मसिनाको लेक, खांची मैदान, नरपानी, कालिकाठी र पणेना क्षेत्रको लेक समेट्ने र यसलाई पदमार्गको रुपमा विकास गर्ने भाषण पनि स्थानीय र जिल्ला स्तरका नेताहरुको मुखबाट सुनिएको छ तर सोही पदमार्गको बिचमा पर्ने स्थान कुरुप हुँदै गैरहेको तर्फ कसैको ध्यान नजानु आश्चर्यको बिषय बनेको छ ।
चौबिसै घन्टाको ध्वनी प्रदुषण, टिप्पर आतंक, अनि खानी क्षेत्रबाट निस्किएको धुलोले वर्षभरी खाने खेतिको सत्यनास भएको भन्दै भविष्यमा ...
