शुक्रबार दिउँसो २ बजे बसन्तपुरबाट सेतो कपडा र बाँसको खटमा एउटी महिलाको शव अगाडि बढ्यो । शवको अघिअघि जौ-तिल छर्ने र शंख बजाउनेहरू थिए भने पछाडि थियो महिलाहरूको ठूलो जुलुस ।
बसन्तपुर-न्युरोड हुँदै शव रत्नपार्क आइपुग्दासम्म हेर्नेहरूको ठूलो भिड लागिसकेको थियो । पैदलयात्रीहरू पनि आन्दोलनमा ‘कोही शहीद भएछ कि’ भन्दै शव हेर्न जम्मा भए । त्यही क्रममा एक जना वृद्धले बाँसको खाटमाथि २० रुपैयाँ चढाइदिए ।
बृहत् नागरिक आन्दोलनले सबै प्रकारका महिला हिंसा, हत्या र दण्डहिनताको समुल अन्त्यको माग गर्दे काठमाण्डौमा महिला मार्च निकालेको छ।
आन्दोलनले महिला हिंसा र दण्डहीनता अन्त्यको माग गर्दै निकालेको मार्चपार्ससँग एक्येबद्धता जनाउंदै आभा फर क्रियटीभिटीले 'प्रतिगमन'को शवयात्रा वसन्तपुर डबलीदेखि भद्रकालीमन्दिरसम्म निकालेको हो।
.jpg
)
प्रदर्शनमा सरकारविरुद्ध एकोहोरो शंख बजाउनुका साथै सहभागीले ‘बलात्कारीलाई कारवाही गर्’ ‘हत्यारालाई कारबाही गर्’ लगायतका नारा लगाइएका थिए। मोहना अन्सारी, रीता परियार, शृङ्खला खतिवडा, माल्भिका सुब्बा, अर्चना थापा, शवसँगै जुलुसमा थिए । अभियन्ताहरूले जिउँदै शव बनेकी अन्शु खनाल र उनको समूह 'आभा फर क्रियटीभिटी'को कलाको खुलेर प्रशंसा गरे ।
बलात्कारको विरोधमा जिउँदै शव बनेकी अन्शुको साथमा थिए संस्थामा साथी कलाकारहरू रसिक राज, राजु झल्लुप्रसाद, प्रज्जव अधिकारी, प्रभात तिमल्सिना, स्मारिका पाठक, मोहीत जोशी, रेजिना वस्नेल, हिमाल पहाड, सुनिता भट्ट , विमला राई , सुमित्रा खालिङ, बाबुराम ढकाल, जयन्ती राई लगायत ।
शव बनेर बलात्कार तथा प्रतिगमनको विरोध जनाएकी अन्शु भन्छिन्, ‘हामीले वास्तविक जीवनकै झल्को दिनेगरी नाटक देखाउने मनशायले शव-यात्राको प्रस्तुति दिएका हौं । जहाँ शव जलाउन लैजाँदा प्रयोग हुने सबै रीति देखाइएको छ ।’
‘प्रतीकात्मक शव र मलामीसहित प्रधानमन्त्री ओलीको संसद विघटन, महिलामाथि बारम्बार भइरहेका हिंसा, बलात्कारका घटनाको विरोधमा हामीले पर्फमेन्स आर्ट गरेका हौँ,’ अध्यक्ष राजले बताए । उनले प्रतिनिधिसभा विघटनविरुद्ध नागरिक खबरदारीस्वरुप लागिरहेका विभिन्न नागरिक समूहहरूसँग संस्थाको एक्यवद्धता रहेको समेत बताए ।
सहभागी राजु झल्लु प्रसादले सरकारको प्रतिगमन र निरंकुशताबारे यस पर्फमेन्सले जागरुकता जगाउने अपेक्षा गरेको बताए । उनले भने, ‘हामीले खाइरहेको चिया किन महङ्गो छ?, हामी आफ्नै दिदिबहिनीलाई साँझ ७ नबज्दै घर आइपुग्न किन भनिरहेका छौँ ?, हामी किन हरेक वर्षा, हिमपात र शितलहरमा सिथिल बनिरहेका छौ? यसबारे आममानिस सजग हुन सके यसरी फेरि अर्कोपटक सडकमा आउनु पर्दैन थियो।’
1613121352.jpg
)
लोकतन्त्रको मलामी बनेर जुलुसमा हिंडिरहेका अपरिचित मानिस थिएनन्, स्रष्टाहरू थिए, नागरिक समाजका अभियन्ताहरू थिए, महिला अधिकारकर्मीहरू थिए । २ बजेअघि उनै स्रष्टाहरूले सबैखाले प्रतिगमन विरुद्ध र अग्रगमनका पक्षमा कार्यक्रम गरेका थिए । साढे ११ बजे भृकुटीमण्डपबाट सुरु गरिएको र्याली बसन्तपुरमा कोड सभा गरेर सकिएको थियो । र्यालीमा स्रष्टाहरूले जनवादी गीत गाएका थिए, कविता पढेका थिए ।
त्यसअघि स्रष्टाहरुले प्रतिनिधि सभा विघटनको विरोधमा शुक्रबार काठमाडौंमा हातमा साङ्लो बाँधेर प्रदर्शन गरेका थिए। ब्यानर भन्दा अगाडि विधिको शासन कायम गर, मानव अधिकार रक्षा गर, प्रेस स्वतन्त्रता सुनिश्चित गर, हत्या हिंसा बन्द गर, प्राज्ञिक स्वतन्त्रता कायम गर लेखिएको प्लेकार्ड टाँसेर हातमा साङ्लो बाँधेका मण्डला थिएटरका कलाकारहरु थिए।
लोकतन्त्रको मलामी बनेर जुलुसमा हिंडिरहेका अपरिचित मानिस थिएनन्, स्रष्टाहरू थिए, नागरिक समाजका अभियन्ताहरू थिए, महिला अधिकारकर्मीहरू थिए । २ बजेअघि उनै स्रष्टाहरूले सबैखाले प्रतिगमन विरुद्ध र अग्रगमनका पक्षमा कार्यक्रम गरेका थिए । साढे ११ बजे भृकुटीमण्डपबाट सुरु गरिएको र्याली बसन्तपुरमा कोड सभा गरेर सकिएको थियो । र्यालीमा स्रष्टाहरूले जनवादी गीत गाएका थिए, कविता पढेका थिए ।
